1765 г. Шклярска Поремба Хиршберг Свебодзице 1760 г.

W tej cenie mamy jedynie 1 taki starodruk:

Oferujemy wyjątkowy starodruk – z genealogicznymi i kronikarskimi zapisami właściciela księgi. Tytuł, który oferujemy udaje się kupić za kwotę 1000-1500 zł. Nasza cena wynika z wyjątkowości tego konkretnego oferowanego egzemplarza.

Ewangeliczny głos kaznodziei-pasterza, wołający (...) To jest: budujące i pobożne refleksje nad Ewangelią we wszystkie niedziele uroczystych i świątecznych dni przez cały rok; do przekazywania zbawiennej doktryny, energicznej zachęty i orzeźwiającej pociechy, wygłoszonej w zgromadzeniu publicznym; ale w czasie prośby i poszukiwań pobożnych serc, (...) a także o budowie kościoła i Bożego Narodzenia w zaufaniu do Boskiej dobroci. (...) autorstwa Gottfrieda Kleinera, wcześniej proboszcza ww wsi Rosochata w księstwie legnickim, kaznodziei i pastora w Świebodzicach pod Książem. Siódma edycja. Jelenia Góra, Immanuel Krahn, 1760 r.

Tytuł oryginalny: Die unter so vielen kräftigen Buß-Stimmen in Schwachheit mitrufende Evangelische Prediger-Hirten-Stimme. Das ist: erbauliche und gottselige Betrachtungen über die Evangelia auf alle Sonn-Fest- und Feier-Tage des ganzen Jahres; zu Mittheilung heilsamer Lehre, kräftiger Ermahnung und erquickenden Trostes, in öffentlicher Gemeine vorgetragen; nachgehends aber auf Begehren und Suchen gottseliger Herzen nebst Eilf Passions-Betrachtungen über das 26. und 27. Capitel Matthaei, wie auch einer Kirchweih- und Christnachts-Erbauung, im Vertrauen auf göttliche Güte dem Druck überlassen. (…) von Gottfried Kleiner, vorhero Pfahrer zu Seifersdorf im Liegnitzischen Furstenthum, nunmehro aber Ewangelischen Prediger und Pastor in Freiburg unter Furstenstein. Siebende Auflage. Hirschberg,Immanuel Krahn, 1760

Autor: Gottfried Kleiner – urodził się w 1691 roku w Ciechanowicach (powiat Kamienna Góra), zmarł w 1767 roku w Świebodzicach (oferujemy druk wydany za życia autora co ma duże znaczenie). Chodził do szkół w Salzbrunn (Szczawno-Zdrój) i Lauban (Lubań). Studiował teologię na Uniwersytecie w Lipsku. Od 1722 roku (1723?) był pastorem w Seifersdorf (Rosochata gmina Kunice?), od 1742 pastorem w Świebodzicach.

Kiedy po zajęciu Śląska przez Fryderyka Wielkiego przywrócono swobodę wyznawania protestantyzmu, w Świebodzicach na mocy dekretu królewskiego z 2 listopada 1741 r., zezwolono na ponowne powstanie kościoła protestanckiego (mieszkało tu wówczas 1359 protestanckich i 42 katolickich mieszkańców a we wsiach należących do parafii około 1200 protestantów i 25 katolików). 10 grudnia 1741 r. pastor Gottfried Kleiner z Seifersdorf (Rosochata), wygłosił kazanie prezentacyjne, a następnie został mianowany przez hrabiego Hochberga pierwszym protestanckim pastorem nowo założonej protestanckiej parafii w Świebodzicach. Stojący na Rynku ratusz został nabyty za 600 marek i zamieniony na dom modlitwy.

1 lutego 1767 r. pastor Kleiner zmarł na zawał serca na ambonie w czasie wygłaszania niedzielnego kazania. Miał 75 lat, w tym 45 lat w stanie duchownym.

Był bardzo znanym kaznodzieją – stąd liczne wydania jego kazań w formie druków (jak ten oferowany). Niektóre miały po 30 wydań – tak chętnie były kupowane. Był autorem 130 piosenek religijnych, niektóre z nich są do dziś w kościelnych śpiewnikach.

Niemiecka bibliografia notuje 15 dzieł jego autorstwa:

https://gso.gbv.de/DB=1.65/SET=1/TTL=2/CLK?IKT=1004&TRM=Kleiner,Gottfried&ADI_MAT=B&MATCFILTER=Y&MATCSET=Y&ADI_MAT=T

Biogram na Deutsche Biographie:

https://www.deutsche-biographie.de/sfz41392.html

Drukarz: Immanuel Krahn – jeleniogórski drukarz (warsztat drukarski w JG przed 1740), zmarł w 1787. Działał w latach (przed) 1740-1787. Po jego śmierci oficynę prowadziła wdowa do roku 1802.

Miejsce wydania: Jelenia Góra 1760

Siódme wydanie. Niektóre egzemplarze miały przed kartą tytułową rycinę z Chrystusem. Nie trafiliśmy na egzemplarz z tego wydania, więc nie wiemy czy w wydaniu 1760 też była rycina.

I i II część razem oprawiona. II część na odrębną kartę tytułową.

Wymiar okładki: 22 x 33,5 x 6 cm. Stron: 2 karty (3 strony) z zapisami genealogicznymi, dalej dwukolorowa karta tytułowa kazań. 12 stron nieliczbowanych, 560 stron, II część od s. 561 do s. 670. 1 strona registru, 2 strony zapisów genealogicznych.

Wielką ciekawostką są karty z zapisami właściciela księgi – z datami urodzin, ślubów i śmierci członków rodziny. Dwie karty były wyklejkami – zostały odklejone, wyczyszczone i są odrębnie doklejone do egzemplarza.

Księga znajdowała się w rodzinie mieszkającej w Schreiberau (1 strona zapisów – na górze) – czyli w Szklarskiej Porębie. Pierwszy zapis jest z 1765 roku – być może wtedy księga została zakupiona. Cała 1 strona jest pełna danych o kolejnych urodzinach i zgonach w rodzinie. Wpisy sięgają też wstecz – do roku 1740. Ostatni wpis na 1 stronie mówi o śmierci w wieku 82 lat i 8 miesięcy nestorki rodu, dnia 30 listopada 1838 roku. Na 2 stronie zapisków (góra strony uszkodzona) – są zapisy z lat 1745-1819. Na stronie 3 są zapisy z lat 1742-1832. Tu zapisy metrykalne mieszają się z zapisami kronikarskimi dotyczącymi ewangelickiej wspólnoty. Strona 4 (karta była przy tylnej okładce) – zapisy z lat 1820-1848. Strona 5 zapisów: wpis Johanna Friedricha Mettera – królewskiego strzelca (Feldjäger – strzelec, żandarm), który jak napisał był tam (alhier – tutaj) w Schreiberhau (Szklarska Poręba) na kwaterze (Quartier) 12 września 1790 roku.

Historia jednej rodziny właścicieli kazań pastora Kleinera. Fragmenty zapisków (nabywca otrzyma wydruk tego co się udało odczytać – prawie wszystkie zapisy):

Johann Christoff Siebenschuch Erb Gärtner / Johann Christoff Siebenschuch ogrodnik dziedziczny

Anno 1765 den 25 Martz hab ich den Garten gekaufft / 25.03.1765 kupiłem ogród

1765 Sechs Wochen vor Weinachten hab ich Hochzeit gemacht/ 1765- sześć tyg. przed Bożym Narodzeniem urządziłem wesele

1767 den 15 Februa[r] ist Johann Gottlieb geboren/ 15.02.1767 urodził się Johann Gottlieb (na marginesie Gottlieb ist gestor[ben] 1795, 28 Jahren u. 2 Tage/ Johann Gottlieb zmarł w 1795, miał 28 lat i 2 dni)

Anno 1740 den 23 Februa[r] bin ich Johann Christoff, geboren die Mutter Judita 7schuchen Eine geboren Seifeten aus Steinseiffen / 23.02.1740 urodziłem się ja, Johann Christoff. Moja mama Judita Siebenschuch, z domu Seifet z miejscowości Steinseiffen (Ścięgny – wieś między Kowarami a Karpaczem)

Anno 1799 den 11 Dezember Nachmittag um 4 Uhr hat Schein Solch Erd Leben erhalten 4 Minuten lang hat es erschütert wie ein [nieczyt.] Wagen fehret / W 1799, 11.12, o godz. 4 po południu maleńki promyczek otrzymał życie ziemskie tylko na 4 minuty, potem ono zgasło.

ihr Söhnlein wahr 7. Viertel Jahr alt da sie starb/bewann ist geboren 1797 17 Woche vor weinachten d[en] 31 August / jej syneczek miał siedem kwartałów gdy ona zmarła, urodzony w 1797 na 17 tygodni przed Bożym Narodzeniem, 31.08.

Anno 1742 ist das Erste Mahl geperdig worden in der alten Beth Hause am Septuoirsema / W 1742 pierwsza msza w starej świątyni ?? (Zapewne chodzi o pierwsze nabożeństwo protestanckie w Szklarskiej Porębie, gdy po zajęciu Śląska przez Fryderyka Wielkiego przywrócono swobodę wyznawania protestantyzmu.)

Anno 1755 den 25 Trinitatis ist das Erst in dem Neuen Gottes Hause geperdig / W 1755 po raz pierwszy odbyła sie msza w nowym domu bożym (Tu już mowa o wybudowanym nowym zborze protestanckim).

Der Erste Pardigen hat wieder aufgeheisen: 2 1/2 / Zapewne chodzi o to, ze pierwszy pastor służył tam 2,5 roku

(…)

Der 5ten Carl August Wilhelm Meissner am 5 Juli 1818. / Piąty, Carl August Wilhelm Meissner, (zmarł?) 5.07.1818

Anno 1820 den 15ten Februar Hab ich Johann Ehrenfried Siebenschuch Hochzeit gemacht Mit der Johanna Juliana geb. Liebigin gestorben den 17 Februar als 49 Jahr 2 Mon 1841? 1822 den 27 September die /Christiane Carolene gebohren den 4 October getauft in Zeichen des Wassermans / 15.02.1820 urządziłem wesele Johanna Ehrenfrieda z Johanną Julianą z domu Liebig, która zmarła 17.02.1841? w wieku 49 lat 2 miesięcy. 27.09.1822 urodziła się Christiana Carolene, ochrzczona 4.10 pod znakiem wodnika.

1848 den 5 März Sonntags bald nach der Kirche ist getraut worden Hermann Moritz Ewald Matterne mit Christine Karoline Siebenschuch durch seine Schweger den Hl. [Herr] Pastor Gustav Standfuss. / 5.03.1848 w niedzielę zawarto małżeństwo między Hermannem Moritzem Ewaldem Matterne a Christine Karoline Siebenschuch. Ślubu udzielił szwagier, pastor Gustav Standfuss.

Zeugen waren das Gärtenbesitzer aus No. 7 Gottlieb Wiemer, das Glasmaler Johann Wagner aus Warmbrunn und Franz Dohnt aus Rochlitz. Herr Anton Neumann lieβ aus fahren, und Montag würde Hochzeit gefeiert. / Świadkami byli: ogrodnik Gottlieb Wiemer, malarz szkła Johann Wagner z Cieplic i Franz Dohnt z Rochlitz (Rokytnice nad Jizerou – dziś Czechy). Wesele odbyło się w poniedziałek.

Johann Friedrich Metter Köngl. Feldjäger ist alhier in Quartier gewesen, 12 September Anno 1790 Schreiberhau / Wpis strzelca J. F. Mettera, który nocował (kwaterował) w Szklarskiej Porębie 12.09.1790.

Więcej o rodzinie Siebenschuch znajdą Państwo w opracowaniach Ullricha Junkera, który w Jeleniogórskiej Bibliotece Cyfrowej umieścił opracowania metrykalne dotyczące mieszkańców Szklarskiej Poręby – np.: „Seelen-Register der Gemeinde Schreiberhau aufgenommen im Monath Juni 1820”. Między innymi tam znajdą Państwo rodzinę Siebenschuchów.

Stan zachowania (np. uszkodzona okładka z tyłu) – obejrzyj dokładnie fotografie. Możemy dosłać więcej fotografii .

-------------------------------------------------------------------------------

Oferowany starodruk jest wydrukowny na papierze czerpanym wyprodukowanym z rozdrobnionych szmat – przez to jest szczególnie odporny na zniszczenia i upływ czasu. Drukowano na nim książki od XV do XIX wieku, służył także do zapisków.