АВСТРАЛИЯ И ОКЕАНИЯ, Владислав ГУМПЛОВИЧ [Книга. Географический ОРБИС 1927]

Tytuł: AUSTRALJA i OCEANIA, seria wydawnicza - „Bibljoteczka Geograficzna „ORBIS”. Serja II. Tomik 01. Geografja Regjonalna”.

Autor: Władysław GUMPLOWICZ.

Wydawca: Nakładem Księgarni Geograficznej „ORBIS”, Kraków [Dębinki, ul. Barska 41] 1927. 221 stron, zdjęcia, rysunki w tekście, oprawa miękka (zastępcza), format 12x17 cm.

Stan dobry – brak oryginalnej okładki – okładka zastępcza z papieru, ogólne podniszczenie i zabrudzenia środka – poza tym stan OK.

„AUSTRALJA i OCEANIA”. Wstęp. Nazwę „AUSTRALJA” używa się w dwojakiem znaczeniu. Po pierwsze „AUSTRALJĄ” nazywamy najmniejszy z kontynentów, na południowy wschód od Azji położony. Po drugie zaś nazwą „AUSTRALJI” obejmuje się czasem nietylko ten kontynent, ale zarazem także rozliczne wyspy, na północ, wschód i południowy wschód od niego po Wielkim Oceanie rozsiane. Ten drugi sposób używania tej nazwy nie jest jednak polecenia godny, bo wywołuje niejasność. Lepiej jest nazywać „AUSTRALJĄ” jedynie ów kontynent wraz z niektóremi tylko wyspami bezpośrednio do niego przynależnemi (jak TASMANJA), wszystkie inne wyspy na Oceanie Spokojnym natomiast (z wyjątkiem tych, które zaliczamy do Azji lub też Ameryki) obejmować osobną nazwą zbiorową „OCEANJI”. W takim razie, podczas gdy w szeregu pięciu części świata, na które zwykliśmy dzielić ogół lądów i wysp na ziemi, pierwsze cztery noszą nazwy pojedyncze: EUROPA, AZJA, AFRYKA i AMERYKA, to piąta i najmniejsza część świata nosi nazwę podwójną: AUSTRALJA i OCEANJA).

Ta piąta część świata sięga od 113° długości wschodniej aż po 109° długości zachodniej i od 24° szerokości północnej po 55° szerokości południowej, a więc poprzez 138° długości i 79° szerokości geograficznej. Gdyby ta cała przestrzeń wypełniona była lądem, to piąta część świata byłaby taka duża jak Azja. Ale właściwa AUSTRALJA jest stosunkowo mała, w OCEANJI zaś ogromna jest przewaga morza nad lądem. Dlatego też, jeśli zliczymy razem wszystkie lądowe obszary AUSTRALJI i OCEANJI, to otrzymamy tylko skromną cyfrę 8,962,500 kilometrów kwadratowych, czyli zaledwie więcej niż jedną piątą część obszaru Azji, a nawet o blisko jedną dziesiątą część mniej od obszaru Europy. Swoją drogą, nawet jak na taki obszar, ilość ludzkich mieszkańców piątej części świata jest zadziwiająco mała. Gdy bowiem przy takiej gęstości zaludnienia jak w EUROPIE, AUSTRALJA z OCEANJĄ powinnaby mieć coś koło 420 miljonów mieszkańców, to w rzeczywistości liczbę jej mieszkańców oblicza się zaledwie na 9,145,000 dusz ludzkich — tylko o jedną dziesiątą część więcej niż na Węgrzech współczesnych.

Jednakże znaczenie piątej części świata dla gospodarki światowej oraz polityki jest dość duże Dla przyrodnika zaś, tudzież dla etnografa AUSTRALJA i OCEANJA, tak bardzo odosobnione a przeto tak bardzo odrębne, są kopalnią wiadomości niezmiernie ciekawych.

Spis treści – patrz foto.

- Polecam!