Упражнения по РЕЦЕПТУ (Учебник для студентов-фармацевтов), Л. КРУВЧИНСКИЙ

Tytuł: Ćwiczenia z RECEPTURY (Podręcznik dla studentów farmacji).

Autor: praca zbiorowa pod redakcją Leszka KRÓWCZYŃSKIEGO.

Wydawca: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1978, wydanie II (poprawione i uzupełnione). 207 strony, tabele w tekście, oprawa miękka, format 16,5x23,5 cm.

Stan dobry - ogólne podniszczenie i zabrudzenia okładki oraz środka (podpis własnościowy na stronie tytułowej) – poza tym stan OK.

„Ćwiczenia z RECEPTURY (Podręcznik dla studentów farmacji)”. Przedmowa do wydania 1. - Ćwiczenia z receptury stanowią niezwykle ważny element studiów farmaceutycznych, przygotowujących do pracy zawodowej w aptece. Dotychczasowy brak podręcznika do ćwiczeń tego typu postanowiliśmy wypełnić korzystając z własnych doświadczeń dydaktycznych. Dążeniem naszym było danie studentom podręcznika możliwie zwięzłego, niepowtarzającego informacji zawartych w podręcznikach farmacji stosowanej, natomiast maksymalnie bogatego w informacje praktyczne, szczególnie w przykłady recept zaczerpnięte z naszych aptek.

Obserwując w ostatnich latach zmiany zachodzące w sposobie przepisywania recept przez lekarzy oraz w asortymencie postaci recepturowych staraliśmy się w naszym podręczniku uwypuklić ewentualne problemy, z jakimi spotkać się może farmaceuta w swej pracy zawodowej. Przeprowadzona przed kilku laty analiza czynności recepturowych w aptece (Farmacja Polska 23, 303, 1967) wykazała, że 11—14,5% ogólnej ilości recept wpływających do aptek wymaga sporządzenia na ich podstawie odpowiednich postaci leku przy stole recepturowym. Najczęściej są to mieszanki (ok. 30%), proszki (ok. 16%), maści (ok. 14%), krople do oczu (ok. 12%), krople (ok. 9%). zawiesiny (ok. 7%), czopki (ok. 4%) oraz maści do oczu (ok. 3%).

Wobec wprowadzenia przez FP IV wymagań jałowości dla niektórych leków recepturowych wyodrębniliśmy ten dział, uzupełniając go ogólnymi wskazówkami o pracy w warunkach aseptycznych.

Poważną trudność nastręczało ujednolicenie nomenklatury zgodnie ze zmianami wprowadzonymi przez ostatnie wydanie Farmakopei Polskiej. W praktyce lekarze posługują się nomenklaturą tradycyjną, często używając nazw zastrzeżonych, znacznie wygodniejszych, bo krótszych. Pragnąc zachować możliwie wiernie realia codziennej pracy farmaceuty w aptece w przykładach recept pozostawiliśmy wszystkie te nazwy, wprowadzając jednocześnie zestawienie najczęstszych nazw synonimowych. W przykładach recept wszystkie substancje objęte FP IV, o ile lekarz użył nazwy różnej od tytułu monografii farmakopealnej, oznaczyliśmy gwiazdką (*). Wyjątek stanowi Aqua destillata, pomimo wprowadzenia przez FP IV określenia Aqua purillcala.

Należy wyraźnie podkreślić, że jest to podręcznik dla studentów farmacji oraz farmaceutów zatrudnionych w aptekach, a więc poświęcony technice przygotowania leków na podstawie recept lekarskich i nie może stanowić podręcznika dla lekarzy, jak należy formułować receptę. Z praktyki aptecznej wybraliśmy przykłady recept, których wartość terapeutyczna może być dyskusyjna, lecz wobec częstego przepisywania nastręczać może problemy farmaceucie przy ich sporządzaniu. Z tego względu nie można w żadnym przypadku traktować podanych przykładów recept jako wzorów dla ich powielenia w praktyce lekarskiej. W wielu przypadkach takie recepty zaopatrzyliśmy krytycznym komentarzem. Nie obejmuje on jednak wszystkich kontrowersyjnych przykładów, wobec rozbieżności poglądów różnych krajowych „szkół” klinicznych. Dając przykłady recept na proszki, w których skład wchodzą substancje lecznicze dostępne w aptece tylko w postaci tabletek lub drażetek, nie chcemy I propagować tego zwyczaju. Ponieważ jednak z receptami takimi spotyka się farmaceuta w aptece, poda jemy wskazania, jak takie proszki należy I lege artis przygotować.

Uwzględnione zostały aktualne urzędowe przepisy i rozporządzenia regulujące zasady wydawania leków na podstawie ordynacji lekarskiej. Ze względu na objętość podręcznika nie byliśmy jednak w stanie cytować wszystkich przepisów, które zresztą ulegają stałym modyfikacjom.

Dążąc do zwięzłości opisu, pominęliśmy wiele szczegółów, dlatego też na końcu książki poda jemy wykaz łatwo dostępnego piśmiennictwa, wyłącznie w języku polskim, do którego powinien sięgnąć student w celu uzupełnienia i pogłębienia swoich wiadomości, czego sprawdzianem może być próba udzielenia odpowiedzi na pytania zamieszczone na końcu każdego rozdziału.

Oddając do rąk czytelnika ten podręcznik, zdajemy sobie sprawę, że niektóre z przedstawionych i skomentowanych zagadnień mogą budzić dyskusje. Wdzięczni będziemy za uwagi krytyczne, które wykorzystamy przy opracowywaniu następnego wydania. [Autorzy, Kraków, marzec 1972]

„Ćwiczenia z RECEPTURY (Podręcznik dla studentów farmacji)”. Przedmowa do wydania II. - Pierwszy nakład w 1973 r. podręcznika „Ćwiczenia z RECEPTURY” spotkał się z dużym zainteresowaniem czytelników, co było przyczyną dodruku w 1975 r. Kolektyw autorów uzyskał w dniu 13 X 1973 za ten podręcznik Nagrodę zespołową pierwszego stopnia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej. To zaszczytne uznanie naszej pracy skłoniło nas do podjęcia próby dalszego unowocześnienia i udoskonalenia podręcznika.

Wydanie II zostało w niektórych częściach znacznie przerobione. Dostosowaliśmy przede wszystkim przykłady recept do zmian wprowadzonych do Urzędowego Spisu Leków oraz Suplementu do FP IV. Usunęliśmy również przestarzałe przykłady recept, zastępując je w miarę możności najczęściej spotykanymi aktualnie w praktyce aptecznej. Zaktualizowaliśmy również wykaz piśmiennictwa.

Opierając się na własnych obserwacjach w czasie prowadzenia ćwiczeń ze studentami, dokonaliśmy także zmian układu niektórych rozdziałów, a w szczególności recepturowych leków płynnych. Poszerzeniu niektórych rozdziałów towarzyszyło znaczne skrócenie innych, mniej ważnych dla współczesnej receptury, jak np. pigułki.

Mamy nadzieję, że dokonane zmiany przyczynią się do podniesienia walorów dydaktycznych podręcznika.

Dziękując tym wszystkim, którzy podzielili się z nami krytycznymi uwagami dotyczącymi wydania I, wyrażamy nadzieję, że również i tym razem pospieszą nam z pomocą, przekazując swoje uwagi i sugestie.

Redakcji VI Państwowego Zakładu Wydawnictw Lekarskich serdecznie dziękujemy za miłą życzliwość i pomoc w przygotowaniu materiału do druku. [Prof. dr L. KRÓWCZYŃSKI, Kraków, październik 1976]

Spis treści – patrz foto.

- Polecam!