Линейный корабль ОКТЯБРЬСКАЯ РЕВОЛЮЦИЯ (Mały Modelarz № 2-3 1987 г.)

Tytuł: Mały Modelarz (Nr 2-3 1987). Okręt Liniowy OKTIABRSKAJA REWOLUCJA, seria wydawnicza – „Mały Modelarz”.

Autor: opracowanie graficzne i opis Andrzej KRAŚNICKI (Szczecin).

Wydawca: Zarząd Główny Ligi Obrony Kraju, Warszawa 1987. 12 arkuszy kartonowych z planami oraz 8 stron opisu, oprawa miękka, format 21x29,5 cm.

Stan dobry - ogólne podniszczenia i zabrudzenia okładki oraz środka – poza tym stan OK.

„Mały Modelarz (Nr 2-3 1987). Okręt Liniowy OKTIABRSKAJA REWOLUCJA” - Początek XX wieku to okres szybkiego rozwoju wyścigu zbrojeń na morzu. Obserwując wzrastającą potęgę Niemiec, Wielka Brytania czyniła ogromne wysiłki by nie dać się zdystansować. W 1906 roku zwodowano potężny, według przyjętych założeń niezniszczalny okręt liniowy o niespotykanej dotąd wypór nici 22500 ton. Nadano mu imię „DREADROUGHT” („NIEUSTRASZONY”). Nazwa ta przeszła do historii. Rozpoczęła bowiem nową erę w budownictwie okrętowym. Wszystkie nowo budowane pancerniki zwano odtąd „drednotami”.

Wyścigowi zbrojeń morskich dwóch wielkich mocarstw starała się dotrzymać kroku i Rosja carska. W 1906 podjęto decyzję o przygotowaniu do budowy serii pancerników. Według wstępnych założeń taktycznych miał to być jednostki uzbrojone w 12 dział 305 mm umieszczonych w trzydziało-wych wieżach i 12 dział 120 mm w kazamatach, prędkość maksymalna zaś miała kształtować się w granicach 22 węzłów. Na początku 1908 roku ogłoszono konkurs na projekt i budowę serii czterech pancerników. Zaproszono do niego 6 firm rosyjskich i 21 zagranicznych. Łącznie napłynęło 51 prac. Konkurs został rozstrzygnięty w połowie 1908 roku. Premię przyznano niemieckiej stoczni Blohm und Voss.

Postanowienie komisji konkursowej naruszało wcześniej , przyjętą zasadę, w myśl której wszystkie okręty wojenne miały być budowane w Rosji. Ponadto perspektywa złożenia zamówienia w Niemczech, państwie które nigdy nie było prawdziwie przyjaźnie nastawione do Rosji, spotkało się ze sprzeciwem kręgów politycznych i rządu. Ostatecznie wniosek o budowę okrętów w stoczni Blohm und Voss został odrzucony przez Dumę (parlament Rosji carskiej). Kierowano się tutaj także względami prestiżowymi oraz chęcią rozbudowy własnego przemysłu stoczniowego. Do realizacji postanowiono więc skierować projekt Stoczni Bałtyckiej w Petersburgu. Jego autorem był prof. Iwan Bubnow, znany konstruktor okrętów podwodnych. Projekt ten przed wdrożeniem do realizacji został poddany gruntownym zmianom i ulepszeniom. Wykorzystano przy tym rozwiązania niemieckie i włoskie z nadesłanych projektów konkursowych. Budowa okrętów miała trwać 3 lata, ale brak doświadczenia, kłopoty materiałowe i zła kooperacja spowodowały przedłużenie czasu oddania -jednostek do służby. Pod wszystkie okręty założono stępki jednego dnia — 10 czerwca 1909 roku, ale żaden z nich nie wszedł do służby przed wybuchem I wojny światowej.

Okręt liniowy „GANGUT” (po 1925 roku przemianowany na „OKTIABRSKAJA REWOLUCJA”) zbudowany został w Stoczni Bałtyckiej w Petersburgu. Zwodowany 7 października 1911 r. wszedł do służby 22 grudnia 1914 r. jako jeden z okrętów 1 brygady pancerników Floty Bałtyckiej.

Po wcieleniu do służby dane okrętu przedstawiały się następująco:

— wyporność 23400 t.

— długość 182,2 m

— szerokość 26,5 m

— zanurzenie 8,4 m

— uzbrojenie: 12 dział kalibru 305 mm w 4 wieżach po 3 lufy; 16 dział 120 mm, pojedyncze, rozmieszczone w kazamatach burtowych; 4 działa przeciwlotnicze 47 mm (w czasie wojny zastąpiono je działami przeciwlotniczymi 2x65 mm; 8—24 naicięższych karabinów maszynowych kalibru 8 mm, bez stałego zamocowania (przenośnych); 4 wyrzutnie torped kalibru 457 mm, umieszczone poniżej konstrukcji linii wodnej.

— napęd: 4 turbiny Parsonsa napędzające 4 śruby trójskrzydlowe. Parę wytwarzano w 25 kotłach typu Yarrow opalanych węglem, z dopalaczami na ropę. Łączna moc turbin 42000 KM.

— prędkość: 23 węzły

— zasięg pływaniu przy prędkości 15 węzłów 8000 Mm

— załoga: 32 oficerów i 1094 marynarzy

— opancerzenie: burtowe 102—225 mm, wieże artylerii głównej 125—200 mm, wieże dowodzenia 250 mm, pokładowe 30—76 mm.

Okręt mógł zabierać do 3000 ton węgla i 1170 ton ropy i olejów maszynowych. Posiadał dwa stery o różnych wielkościach i kształtach. umieszczone jeden za drugim. Początkowo miał dwa kominy ustawione pionowo w osi symetrii okrętu, w dość dużej od siebie odległości.

Dokonując oceny okrętu z bojowego punktu widzenia do ujemnych stron konstrukcyjnych trzeba zaliczyć: umieszczenie dział burtowych pod wieżami artylerii głównej, zbyt słabe opancerzenie, umieszczenie komór amunicyjnych dział artylerii burtowej w bezpośredniej bliskości stanowisk ładowania. zbyt niski dziob, co powodowało zalewanie pokładu nawet przy średniej fali, żle działająca wentylacja oraz trudne warunki sanitarno-by to we załogi. Mimo tych wszystkich zastrzeżeń okręty były konstrukcją oryginalną i mocną o czym świadczą chociażby działania w obronie Leningradu, gdzie odniósł poważne uszkodzenia.

Po wcieleniu do służby „GANGUT” brał udział w niewielu akcjach bojowych I. wojny światowej. Zadaniem większych jednostek Floty Bałtyckiej była obrona Piotrogrodu przed niemieckim desantem. W 1915 roku okręt trzy razy osłaniał akcje minowania, nie brał jednak udziału w żadnej bitwie, w której mógłby wykazać siłę swej potężnej artylerii.

W latach 1926—1923 już jako „OKTIABRSKAJA REWOLUCJA” poddany został gruntownemu remontowi. Objął on wymianę kotłów (na opalane ropą), zainstalowanie nowej dziobnicy, odsunięcie ku rufie wylotu przedniego komina tak, by nie zadymiał pomostu bojowego. Zlikwidowano także podwodne wyrzutnie torped.

Ponownemu remontowi poddano okręt w latach 1931—1934. Zmodernizowano uzbrojenie. centralną artylerię i zespoły kierowania ogniem. W 1931 roku jeszcze raz zmieniono kształt przedniego komina nadając mu większe wygięcie oraz podwyższając go dla lepszego odprowadzania spalin.

W 1933 roku okręt wyposażono w 2 wodnosamoloty opuszczane na wodę przy pomocy dużych dźwigów oraz wzmocniono uzbrojenie przeciwlotnicze. Podczas wojny radziecko-fińskiej (1939—1940) pancernik „OKTIABRSKAJA REWOLUCJA” wielokrotnie brał udział w ostrzeliwaniu pozycji i umocnień fińskich.

W lipcu 1940 roku przebazowany został do Tallina. Port opuścił bezpośrednio po napadzie Niemiec hitlerowskich na ZSRR. Powrócił do Kromsztadu, a po zamknięciu blokady niemieckiej wokół Leningradu dzielił losy miasta. Artylerzyści wielokrotnie uczestniczyli w ostrzeliwaniu stanowisk nieprzyjacielskich oraz bronili okrętu przed zmalowanym: atakami niemieckego lotnictwa.

W trakcie nalotów pancernik został kilkakrotnie poważnie uszkodzony. W kwietniu 1942 roku po bombardowaniu Osiada na dnia. Podniesiony, przeholowany został do Stoczni Bałtyckiej i tam wyremontowany.

Na początku 1944 roku był znowu gotowy do działań bojowych. Okręt brał czynny udział w przerwaniu blokady Leningradu, a 15 stycznia 1944 roku ostrzeliwał niemieckie stanowiska ogniowe w rejonie Oranienburga 22 lipca 1944 roku w uznaniu zasług położonych w obronie Leningradu okręt i załoga zostali odznaczeni Orderami Czerwonego Sztandaru.

Po wojnie pancernik kontynuował służbę we flocie. W latach 1945—1947 poddano go kolejnemu remontowi.

Zmodernizowano uzbrojenie, zainstalowano urządzenia radiolokacyjne i anteny radarowe. Do 1955 roku okręt był używany do celów szkoleniowych. Wycofany został ze służby pod koniec 1955 roku. Przesłużył więc we flocie rosyjskiej i radzieckiej ponad 40 lat co jest ewenementem w skali światowej. Świadczy to o silnej konstrukcji oraz o sprawdzeniu się przyjętych założeń konstrukcyjnych.

Model kartonowy do sklejenia.

- Polecam!