Вопросы элементарной астрономии (сборник задач), Феликс РАПФ [1957]

Tytuł: Zagadnienia z astronomii elementarnej (zbiór zadań).

Autor: Feliks RAPF.

Wydawca: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnej, Warszawa 1957, wydanie I. 84 strony, zdjęcia, rysunki, schematy, plany, mapki, tabele w tekście, oprawa miękka z obwolutą, format 16,5x23,5 cm.

Stan dobry - ogólne podniszczenie i zabrudzenia obwoluty, okładki oraz środka – poza tym stan OK.

„Zagadnienia z astronomii elementarnej (zbiór zadań)”. Jakże piękny jest widok gwiaździstego nieba!

Ciemny błękit, dołem prześwietlając różowawym odblaskiem zachodu, pokrył się mnóstwem świetlnych punkcików. Różnego są one blasku, a nawet barwy. Zdają się to rozjaśniać, to znów przyciemniać, migocą figlarnie, jakby się przyjaźnie uśmiechały.

Rozrzucone na pozór bez ładu w przestrzeniach wszechświata, są jednak wzorem porządku w swoim układzie i tylko dla bujnej fantazji ziemian zdają się kreślić dziwaczne wzory.

Wielu z nas przypatruje się z przyjemnością tym świetlnym lampkom niebieskiego stropu, a przecież jakże mała jest liczba tych, którzy by, przypatrzywszy się głębiej, nad ich istotą chcieli się zastanowić i mieli ochotę zapytać: Co też to są te gwiazdy? Jaka jest ich tajemnica? Co je trzyma na wodzy, że nie uderzą o Ziemię lub o siebie nawzajem? Te i tyle innych pytań zadawać by mogło wielu i jeżeli nie znajdują na nie odpowiedzi, to może dlatego właśnie, że nie trudzą się ich zadawaniem...

Czemu to należy przypisać ? Przyczyna tej obojętności tkwi chyba w tym, że to taka zwyczajna rzecz — gwiazdy na niebie. Każdy z nas na pozór zna je dobrze, bo widzi je od lat dziecinnych co dzień; spowszedniały mu te gwiazdy, bo ma je ciągle nad sobą, tak jak powszednieje Ziemia, którą ma zawsze pod stopami.

Jakże inaczej się jednak dzieje, kiedy pokaże się kometa! Wszyscy wtedy ciekawi, co to takiego, dopytują się, śledzą bieg tego dziwnego tworu z warkoczem, przypisują mu jakieś śmieszne własności, wpływy na losy narodów i ludzi, wiążą z nim prognostyki bez sensu, o których się biednej komecie nawet nie śniło... Skądże to zaciekawienie? Stąd tylko, że kometa — to lepszy od skromnych gwiazd polityk: pokazuje się rzadko i przez to staje się o wiele bardziej interesująca. A przecież — czymże są komety wobec ogromów gwiazd, czymże ich błyszczące warkocze wobec promiennej świetności olbrzymich światów? Kometa to tylko zlepek ciemnego jądra i świecącej pary, za którymi wloką się okruchy materii — błędne meteory...

Ale astronomia to nic tylko sprawa naszego uczuciowego ustosunkowania się do zjawisk niebieskich. Iluż to myślicieli ludzkości, od starożytności poprzez średniowiecze i współczesność, trawiło bezsenne noce na obserwacjach, na tworzeniu teorii i przypuszczeń (często złudnych lub zgoła fantastycznych) — opartych na długich i mozolnych, przysłowiowo ,.astronomicznych” rachunkach! Wszak nasz Kopernik całe swe pracowite życie poświęcił poznawaniu prawdziwego porządku świata, wszak Kepler, zatrudniając cały sztab rachmistrzów, potrzebował 11 lat na sformułowanie prawa, którego wygłoszenie zabiera nam ledwie kilka sekund czasu...

Do Was się więc zwracam, młodzi czytelnicy i miłośnicy astronomii, byście, rozwiązując proste zagadnienia dotyczące elementarnych problemów astronomii, poznali i ocenili trud wkładany w poznawanie prawdy o wszechświecie. Chciałbym, by zbiór tych zadań zobrazował Wam przynajmniej niektóre prawa panujące we wszechświecie na podstawie odpowiednio dobranych modeli lub przykładów.

Zaznaczam, że ani same zagadnienia, ani tym mniej otrzymane wyniki nie roszczą sobie pretensji do wymaganej ścisłości. W wielu bowiem wypadkach chodzi w rezultacie tylko o rząd wielkości, a dane liczbowe i wyniki są z reguły zaokrąglone do jednego, czasem do dwóch lub rzadko do trzech miejsc znaczących. [AUTOR]

Spis treści:

• I. Narzędzia astronomiczne;
• II. Mapka obrotowa nieba;
• III. Ziemia jako planeta;
• IV. Czas;
• V. Orbita Ziemi;
• VI. Słońce;
• VII. Grawitacja na Słońcu;
• VIII. Energia Słońca;
• IX. Księżyc;
• X. Grawitacja na Księżycu;
• XI. Zaćmienia Słońca i Księżyca;
• XII. Nasz układ planetarny;
• XIII. Na innych planetach;
• XIV. Podróże międzyplanetarne;
• XV. Gwiazdy;
• XVI. Droga Mleczna.

- Polecam!1