Развлечения и игрушки (1997-2008 г.р.) [Кельце]

Tytuł: Zabawy i zabawki roczniki 1997-2008, seria wydawnicza - „Zabawy i Zabawki. Kwartalnik poświęcony zagadnieniom ludyzmu i ludyczności [Rok I-VI.]. Muzeum Zabawkarstwa w Kielcach – Towarzystwo Rozwoju Zabawkarstwa w Kielcach”.

Autor: praca zbiorowa pod redakcją Ryszarda KATORA.

Wydawca: Muzeum Zabawkarstwa w Kielcach, Kielce 1997-2008. [(183+131+125); + (171+130+147) + 202 + (188+2) + (228 stron - poza tym barwne fotografie we wklejkach) + (229+3 stron - poza tym barwne fotografie we wklejkach) – łącznie 1659 stron, zdjęcia, rysunki w tekście, oprawa miękka lakierowana, format 16,5x23,5 cm.

Stan dobry - ogólne podniszczenie i zabrudzenia okładek oraz środka – poza tym stan OK.

„Zabawy i Zabawki” to czasopismo poświęcone zagadnieniom ludyzmu i ludyczności.

Zapraszamy do współpracy przedstawicieli nauk społecznych i humanistycznych, których przedmiotem zainteresowań naukowych i badań empirycznych jest odmienna od codzienności i pracy zawodowej sfera zachowań ludycznych. Problematy­ka wiodąca to zagadnienia stylu życia, czasu wolnego i sposobu jego spędza­nia, świąt i świętowania oraz różnych form „wspólnoty śmiechu”, komunikacji interpersonalnej oraz kontaktów społecznych nawiązywanych towarzysko.

I. Działy czasopisma: Każdy tom czasopisma zawiera pięć podstawowych działów: artykuły i rozprawy, materiały z badań, archiwalia etnograficzne, komunikaty oraz recenzje.

1. Artykuły i rozprawy o charakterze teoretycznym - Dział ten obejmuje rozważania z zakresu filozofii antropologicznej, których celem jest sformułowanie przez autorów tez odnoszących się do współczesnych form zachowań ludycznych, twierdzeń i wniosków o charakterze generalnym w odniesieniu do hedonicznej sfery aktywności człowieka.

2. Materiały z badań - W tym dziale zamieszczone są materiały etnograficzne o charakte­rze źródłowym (idiograficzne opisy faktów i zjawisk kulturowych), wyniki badań socjologicznych (też ilościowych) oraz filologicznych (w tym języko­znawczych analiz semantycznych), ale też ich omówienie dokonywane drogą postępowania indukcyjnego. Opisy zachowań powinny obejmować wszelkie przejawy ludyczności obserwowane przez badaczy różnych kultur, zarówno współczesnych społeczeństw industrialnych, jak i społeczności lokalnych oraz plemiennych. Przy konstruowaniu opisów obowiązuje metodologia intensywnych badań terenowych, która pozwala zgromadzić materiał źródłowy obiektywny poznawczo.

3. Materiały etnograficzne i historyczne - Dział poświęcony jest analizie tradycji kulturowych i zmian dokonujących się w kulturach świata. Możliwe jest zamieszczenie w tej części cza­sopisma fragmentów tekstów opublikowanych przed 1939 rokiem, których tematem są zachowania ludyczne. Każdy z tekstów przedrukowanych, poprzedzony powinien być notką o autorze i omówieniem jego dorobku naukowego sięgającego w przeszłość kulturową. Przy analizie przemian kulturowych preferowane jest stosowanie metody porównawczej (przekrojów diachronicznych kultury).

4. Komunikaty i sprawozdania - Jest to część zawierająca zarówno komunikaty o prowadzonych badaniach, których przedmiotem są zachowania ludyczne, sprawozdania z konferencji naukowych, przeglądów folklorystycznych, konkursów oraz imprez propagujących tradycyjną kulturę ludową.

5. Recenzje - Możliwe jest zamieszczenie recenzji znaczących dla kultury, ludyzmu i ludyczności pozycji wydawanych w Polsce i na świecie.

1. „Zabawy i zabawki nr 1-2.; 3.; 4. 1998” - Drogi Czytelniku! - Kwartalnik „Zabawy i Zabawki”, którego pierwszy podwójny numer masz przed sobą, poświęcony jest najszerzej rozumianej problematyce ludyzmu i ludyczności, zatem temu, co zwykło się nazywać ludzką skłonnością do zabawy oraz kulturową rolą tej sfery aktywności człowieka. Ze była i jest ona ogromna, że wzrasta w czasach współczesnych, o tym nikogo nie trzeba przekonywać. A może właśnie trzeba?

Wrażenie takie można odnieść, gdy śledzi się raczej nieśmiałe i rozproszone próby badania tej problematyki przez rozmaite dyscypliny naukowe. Jakże jesteśmy pod tym względem zapóźnieni w stosunku do Europy i reszty świata. Jeszcze bardziej zdumiewa fakt, iż opinia publiczna i środki masowego przekazu zdają się niemal ignorować znaczenie zabawy dla człowieka, wyjątek czyniąc jedynie w przypadku dzieci w wieku przedszkolnym. W ogóle wiedza o zabawie i jej kulturowej roli nie wydaje się w polskim społeczeństwie zbyt imponująca. A przecież, z rzadka i nieśmiało, podnoszą się głosy wołające o dobrą zabawę, kształcącą rozrywkę, odpowiednią, estetyczną zabawkę. Czy zawsze wiadomo, o co właściwie wtedy chodzi?

Nie jest też doceniane ekonomiczne znaczenie tej części wytwórczości krajowej, która śluzy zaspokajaniu potrzeb związanych z uprawianiem zabaw i gier. Skazani jesteśmy najczęściej na import budzący zastrzeżenia estetyczne. A przecież przemyśl zabawkarski może stać się źródłem wielkich dochodów dla obywateli i państwa. Trzeba jednak włożyć wiele wysiłku w promocję polskiej zabawki na krajowym i światowym rynku, uczynić ją konkurencyjną. Będziemy śledzić, prezentować i w miarę możliwości popierać takie działania.

Chcemy, aby nasze pismo zachowując swój naukowy charakter, stało się także źródłem fachowej informacji o stanie rynku zabawkarskiego, o kondycji polskich producentów zabawek, o miejscu polskiej zabawki na rynku światowym.

Zapraszamy do współpracy historyków kultury, socjologów i etnologów, psychologów, pedagogów i terapeutów, projektantów zabawek i ekonomistów. Liczymy na to, że pismo Zabawy i Zabawia stanie się centrum skupiającym badaczy ludyzmu i praktyków, dla których zabawa i zabawka są narzędziem pracy, kolekcjonerów i producentów zabawek. Słowem, wszystkich, dla których problematyka zabaw, gier i zabawek, wzrost zrozumienia rangi tej sfery zjawisk przez polskie społeczeństwo nie są kwestiami obojętnymi.

Liczymy Czytelniku na Woje poparcie! [Ryszard Kantor]

2. „Zabawy i zabawki nr 1-2.; 3.; 4. 1998”;

3. „Zabawy i zabawki nr 1-2.; 3.; 4. 1999”. Od redakcji - Oddajemy Państwu kolejny numer czasopisma „Zabawy i Zabawki”, tym razem jest to egzemplarz wydany z okazji jubileuszu dwudziestolecia Muzeum Zabawkarstwa w Kielcach. Przygotowana przez komitet organizacyjny sesja naukowa przyniosła szereg ciekawych wypowiedzi na temat zachowań ludycznych, ich kulturowego i biologicznego podłoża, a także zjawisk, które przypisujemy aktywności politycznej i gospodarczej państwa. Wieloaspektowość tej, jakże młodej dziedziny zainteresowań badawczych, jaka jest kultura ludyczna i pedagogika zabawy, podkreślona została w wielu wypowiedziach. Interesującą jest skala zainteresowań zabawami i zabawkami, ich aspektami socjologicznymi, psychologicznymi, pedagogicznymi, etnologicznymi czy wreszcie ekonomicznymi, technologicznymi, i jak wspomniano wyżej, politycznymi.

Organizatorzy konferencji, wśród których, oprócz Muzeum Zabawkarstwa w Kielcach, znalazły się: Filia Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie, Urząd Miasta Kielce i Towarzystwo Rozwoju Zabawkarstwa w Kielcach zaprosili do obrad specjalistów w wielu dziedzinach nauki z Krakowa, Poznania, czeskiego i polskiego Cieszyna, Kielc, Warszawy, Opola i Pragi. Konferencja przerodziła się w międzydyscyplinarne forum dyskusyjne na temat ludyzmu, ludyczności, zabawko-znawstwa i różnorodnych aspektów obocznych, które towarzyszą głównemu tematowi, wybranemu dla konferencji.

Redakcja ma nadzieję, że rozpoczęta w Cieszynie dyskusja będzie prowadzona nadal na łamach „Zabaw i Zabawek” i zaowocuje wieloma nowymi problemami, a być może rozwiązaniami w zakresie teorii zabawy, praktyki pedagogicznej, kulturoznawstwa, teorii socjologicznej, produkcji i dystrybucji zabawek oraz form reklamy i marketingu. Liczymy na to, że w wyniku tej dyskusji; uczonych i producentów, dzieci i bawiący się dorośli staną się osobami, których życie spełniać się może w coraz większym komforcie socjalnym i psychicznym. [Redakcja]

4. „Zabawy i zabawki nr 1-4. 2006”. Od Redakcji - Oddajemy do rąk czytelników kolejny numer czasopisma „Zabawy i Zabawki” (nr 1-4/2006).

Jest to egzemplarz wydany już w nowej sytuacji dawnego Muzeum Zabawkarstwa, obecnie Muzeum Zabawek i Zabawy w Kielcach. Wielokrotnie odkładany zamiar druku tego numeru stał się możliwy dzięki dotacji z Programu Operacyjnego Promocja Czytelnictwa, ogłoszonego przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, która pokryła dużą część kosztów wydawnictwa. Owoce pracy trzech instytucji: Muzeum Zabawek i Zabawy, Filii w Cieszynie Uniwersytetu Śląskiego i Centrum Zabaw i Zabawek Towarzystwa Rozwoju Zabawkarstwa w Kielcach zyskały wreszcie materialny wymiar.

Wydany numer składa się z dwóch części. Pierwsza to dwa, niezwykłe w swej treści artykuły: Aktywność ludyczna jako potrzeba kulturowa Jana Grada i esej o lenistwie Haliny Mielickiej. Pierwszy z nich to próba pokazania, jak w sensowny sposób dokonywać analizy zjawisk ludycznych, które przecież w swojej specyfice wyrastają ponad utarte szlaki jednej nauki. Esej o lenistwie jest natomiast oryginalnym spojrzeniem etnologa i socjologa na fenomen lenistwa. W swej analizie Mielicka poszukuje punktów stycznych kultury, biologii i psychologii, aby dogłębnie i wielotorowo zdefiniować lenistwo. Oba teksty doskonale pasują do tematyki drugiej części zeszytu - pokłosia sesji naukowej, zorganizowanej z okazji 25-lecia Muzeum Zabawkarstwa w Kielcach. Tekst Jana Grada możemy uznać za teoretyczne wprowadzenie do materiałów z sesji, esej Haliny Mielickiej, za głos w dyskusji odnoszący się do tekstów prof. dr. hab. Ryszarda Kantora i Ryszarda Zięzio.

Sesja naukowa została zorganizowana w 2004 roku wspólnie z cieszyńską filią Uniwersytetu Śląskiego. Materiały przygotowane przez pracowników Muzeum Zabawkarstwa dotyczyły głównie efektów pracy muzealnej: ewidencji i specyfikacji zbiorów oraz indywidualnych „zabawowo-zabawkowych” zainteresowań autorów referatów. Pozostałe tematy, doskonale mieszące się w konwencji całej sesji, wskazują na bogactwo inicjatyw i niezwykle szeroki zakres tematyki zainteresowań akademickich i muzealnych w zakresie kultury zabawy i ludyzmu. Mamy nadzieję, źe lektura tych materiałów, które, mimo upływu czasu, nie straciły na swojej aktualności, będzie dla czytelników inspiracją do własnych przemyśleń, a dla badaczy i specjalistów przedmiotem badań i dociekań naukowych.

Z okazji Nowego 2007 Roku składamy wszystkim czytelnikom, współpracownikom „Zabaw i Zabawek” życzenia spełnienia marzeń, wielu wspaniałych osiągnięć naukowych, realizacji planów i zamierzeń. Równocześnie bardzo serdecznie zapraszamy do współpracy z Muzeum Zabawek i Zabawy w Kielcach, które w nowej, okazałej siedzibie przy pl. Wolności 2, poszerza swoją działalność nie tylko wystawienniczą i muzealną, ale także, a może przede wszystkim, naukowo-badawczą i wydawniczą. Jednocześnie deklarujemy, że dołożymy wszelkich starań, aby kolejne zeszyty „Zabaw i Zabawek” ukazywały się z większą regularnością. [Redakcja]

5. „Zabawy i zabawki nr 1-4. 2007”. Od Redakcji - Kolejny numer czasopisma „Zabawy i Zabawki” został poświęcony szeroko pojętej problematyce przestrzeni ludycznych miasta. W 2007 r. w Muzeum Zabawek i Zabawy w Kielcach odbyła się konferencja popularnonaukowa Przestrzenie ludyczne miasta: tradycja, współczesność, rewitalizacja. Zagadnienia dziś szczególnie aktualne dla Kielc, a dotyczące roli przestrzeni publicznych w nowoczesnym mieście, zostały przedstawione w wystąpieniach specjalistów z różnych dziedzin. Centrami handlowo-rozrywkowymi i supermarketami zajęli się antropolog miasta prof. Grażyna Ewa Karpińska, i etnolog, prof. Ryszard Kantor. Dzięki historykowi dr. Janowi Główce na pół roku przez otwarciem poznaliśmy założenia organizacji wystaw i roli Muzeum Historii Kielc w rewitalizowanej przestrzeni miasta, a socjolog dr Andrzej Kościółek zwrócił uwagę na rolę tożsamości stolicy regionu świętokrzyskiego w procesie rewitalizacji. Nie brakuje analiz zjawisk współczesnej kultury młodzieżowej: vlepek (Artur Kępiński), parkourów, jackassów i flash mobów (mgr Monika Szlęzak), jak i innych współczesnych zjawisk o charakterze ludycznym: pikników wyborczych (mgr Aleksandra Krupa), imprez studenckich (dr Tomasz Michałowski) i atrakcji w odrestaurowanych zamkach i dworach (dr Renata Hołda). Autorzy artykułów zajmowali się także typologizacją przestrzeni ludycznych (dr Magdalena Szalbot) i analizą rewitalizacji jako procesu przekształcania, odnowy i rozbudowy miasta, w kontekście filozoficznym, antropologicznym, socjologicznym i gospodarczym, często posiłkując się przykładami bezpośrednio lub pośrednio odnoszącymi się do Kielc i naszego regionu (dr hab. Halina Mielicka).

Materiały pokonferencyjne zostały uzupełnione o wypowiedzi muzealników, pracowników merytorycznych kieleckiego Muzeum, na tematy najbardziej aktualne, a związane tematycznie z pierwszą częścią wydawnictwa.

Wszystkich dotychczasowych sympatyków kwartalnika „Zabawy i Zabawki” zachęcamy do dalszej współpracy. Liczymy także, że uda nam się poszerzyć grono współredaktorów i autorów zainteresowanych tematyką zabaw i zabawek. Zapraszamy pracowników naukowych wyższych uczelni do nadsyłania materiałów do druku w następnych numerach. [Redakcja - „Zabawy i Zabawki” wydano dzięki współpracy z Akademią Świętokrzyską w Kielcach.]

6. „Zabawy i zabawki nr 1-4. 2008”. Od Redakcji - Zabawy i zabawki oraz zachowania ludyczne dorosłych traktowane są w codziennym życiu niepoważnie. Mimo to liczni naukowcy od lat badają je pod kątem etnologicznym, antropologicznym, historycznym, socjologicznym, psychologicznym i pedagogicznym, odnajdując w nich szereg ważnych aspektów. Kolejny numer kwartalnika „Zabawy i Zabawki” dostarcza interesujących materiałów: efektów analiz i badań naukowych specjalistów z całej Polski. Jak każdy z dotychczasowych kilkunastu numerów, wypełniony jest materiałami pisanymi przez naukowców z różnych dziedzin.

Dominuje optyka antropologiczna i analiza współczesnych zjawisk, m.in.: przyjęć i biesiad (prof. Ryszard Kantor), subkultur blokersów, hip-hopowców i dresiarzy (prof. Tadeusz Paleczny). Współczesne place zabaw pod kontem etnologicznym ocenia Magdalena Szalbot, a Monika Szlęzak analizuje przyczyny popularności społecznościowego serwisy z filmikami, czyli YouTube. Nad grami strategicznymi i grupami rekonstrukcyjnymi pochyla się Wojciech Krawczuk. W krótkim tekście prezentuje historię obu kolekcjonersko-ludycznych zachowań i jej współczesne przejawy, m.in. rekonstrukcję bitwy pod Grunwaldem czy coraz liczniejsze wioski Wikingów.

W tym numerze „Zabaw i Zabawek” znalazł się także zarys leksykonu gier i zabaw charakterystycznych dla trzech XX-wiecznych pokoleń: studentów, ich rodziców, a nawet dziadków. Napisany przez Tomasza Michałowskiego jest szczegółową analizą kilkudziesięciu ankiet dotyczących zabaw i zabawek, wypełnionych przez studentów pedagogiki Uniwersytetu Opolskiego.

Interesujące wydają się także teksty etnograficzne: prezentacja Bojkowszczyzny poprzez analizę kołysanek i innych akcesoriów wieku niemowlęcego napisana przez Agatę Mirosz, opis skandynawskiej społeczności Samów autorstwa Moniki Banaś oraz szczegółowy spis zabawek etnograficznych ze zbiorów Muzeum Etnograficznego w Krakowie, napisany przez Małgorzatę Oleszkiewicz, Nie brakuje także tekstów teoretyczno-literackich (opis zabaw i zabawek w nowelistyce pozytywistycznej Katarzyny Kabacińskiej i analiza parodii i fantastyki w Skrzeku Janusza Głowackiego, autorstwa Pawła Chmielewskiego) i pedagogicznych: o bajkoterapii (Jolanty Białej) i zabawie muzycznej (Katarzyny Wojciechowskiej), Całość dopełniają, teksty muzealne: prezentacja Muzeum Zabawek w Karpaczu napisana przez Agnieszkę Lemiszewską oraz materiały powstałe w związku z organizacją wystaw czasowych w Muzeum Zabawek i Zabawy autorstwa Anety Bąk i Katarzyny Hodurek-Kiek.

Życzymy przyjemnej lektury, jednocześnie zapraszając do współpracy przy tworzeniu kolejnych numerów naszego periodyku. Mamy nadzieję, że dzięki nowym współpracownikom i autorom tekstów uda nam się dalej opisywać i poznawać zabawy współczesnych ludzi, tych dużych i tych małych, tych z dużych miast, miasteczek i wsi, tych z Polski i z zagranicy. [Redakcja - Ten numer kwartalnika „Zabawy i Zabawki” wydano dzięki współpracy z Uniwersytetem Humanistyczno-Przyrodniczym Jana Kochanowskiego w Kielcach]

- Polecam!