Kazimierz Dolny (Folder reklamowy) [Lublin 1979]

Tytuł: Kazimierz Dolny (Folder reklamowy).

Autor: bd.

Wydawca: Krajowa Agencja Wydawnicza Oddział w Lublinie, Lublin 1979. Rozkładany na 4 części folder reklamowy, zdjęcia w tekście, oprawa miękka, format złożony 11x21 cm; rozłożony 44x21 cm.

Stan dobry - ogólne podniszczenie i zabrudzenia okładki oraz środka – poza tym stan OK.

„Kazimierz nad Wisłą”, jedno i najpiękniejszych miast województwa lubelskiego, jest jako zespół krajobrazowo-architektoniczny zabytkiem najwyższej miary. Jego walory krajoznawczo-turystyczne ściągają corocznie tysiące wycieczek. Dzięki swej niezwykłej malowniczości. począwszy już od lat siedemdziesiątych XIX w. stał się ulubionym celem plenerów malarzy, spotkań literatów, architektów i historyków sztuki. Był przez nich wielokrotnie rysowany i malowany, opisywany wierszem i prozą.

Kazimierz zawdzięcza swój układ urbanistyczny położeniu nad ciekami wodnymi. Środek miasta znajduje się na stożku napływowym rzeczki Grodarz, wpadającej tu do Wisły. Dalsza rozbudowa przebiegała wzdłuż dolin rzecznych Wisły, są to Przedmieścia Krakowskie oraz Gdańskie oraz Grodarza — ulice Lubelska i Nadrzeczna.

Założenie i początki miasta nie są dokładnie znane. Znaleziska archeologiczne świadczą, że na terenach tych już w epoce neolitu przebywał człowiek. Pierwsze wzmianki historyczno dotyczę ufundowania tu przez Kazimierza Sprawiedliwego w latach 1173-77 klasztoru w Skowieszynie dla norbertanek krakowskich. Nazwa Kazimierz występuje po raz pierwszy w dokumencie z 1249 r. Król Władysław Jagiełło nadal miastu w 1406 r. prawo miejskie niemieckie, nie było to jednak pierwsze nadanie. Kazimierz leżący przy drodze handlowej prowadzącej wzdłuż Wisły z Pomorza na Ruś oraz przy trakcie radomsko-lubelskim rozwijał się pomyślnie, bogacąc się na handlu zbożem i drzewem.

Groźny pożar w 1561 r. zniszczył miasto niemal doszczętnie, odbudowa stała się początkiem jego rozkwitu. Trzy doroczne jarmarki, rozwój miejscowego rzemiosła i eksport zboża spowodowały, że na pocz. XVII w. Kazimierz liczący 2 tysiące mieszkańców zajmował w Lubelskiem miejsce tuż po stolicy regionu W tym czasie wyrosły znaczne fortuny mieszczan kazimierskich - Celejów, Górskich, Przybyłów. Widomym tego znakiem były wspaniałe kamienice w Rynku i przy ul. Senatorskiej, zaskakujące oryginalnością i wysoką klasą artystyczną oraz pięknie przebudowana fara, bogato wyposażona wewnątrz. Renesans lubelski w dużym stopniu zawdzięcza swoje ugruntowanie formom stylowym tu powstałym. Wśród architektów działających w tych latach w Kazimierzu można wymienić Jakuba Balina, Santi Gucciego i Piotra Lakiela, architekta królewskiego. W drugiej połowie XVII w. miasto było niszczone przez najazdy nieprzyjaciół, zarazy i pożary. Dotkliwe straty spowodował również najazd szwedzki w początkach XVIII w.

Po trzecim rozbiorze Polski miasto znalazło się na krótko, do 1809 r. w granicach zaboru austriackiego, następnie trapione kontrybucjami i chorobami było widownią licznych przemarszów wojsk. W 1831 r. w czasie powstania listopadowego wojska polskie stoczyły tu bitwę z oddziałami carskimi, w której zginął ppłk Juliusz Małachowski, pochowany na miejscu zgonu.

Na lata 1860-70 przypada okresowo ożywienie handlu zbożem. W tym samym jednak czasie dotknęły miasto liczne ciosy. W 1866 r. został zlikwidowany powiat kazimierski i w tym samym roku miasto zniszczył wielki pożar, podczas którego ucierpiała zachodnia pierzeja rynku. I wreszcie w 1869 r. Kazimierzowi odebrano prawa miejskie i przekształcono na osadę.

Na ostatnie ćwierćwiecze XIX stulecia przypada w Kazimierzu rozkwit przemysłu garbarskiego, mającego duże znaczenie dla ekonomicznego rozwoju miasta. Dzięki popytowi na wyroby garbarskie na terenie imperium rosyjskiego, fabrykanci kazimierscy dochodzili często do pokaźnych fortun. Działania wojenne w 1915 r. spowodowały znaczne zniszczenie miasta, spaleniu uległy kamienice leżące w zachodniej pierzei rynku, przy ul. Senatorskiej i przed farą. W okresie międzywojennym wzrastał w Kazimierzu ruch turystyczny, którego początki sięgają lat siedemdziesiątych XIX w. Z miastem tym związało się na stale wielu ludzi sztuki. Byli to m.in. malarze — Tadeusz Pruszkowski, Antoni Michalak i Zenon Kononowicz, a także znana literatka Maria Kuncewiczowa. W 1927 r. Kazimierz odzyskał status miasta. Podjęta została jego restauracja, niewiele jednak zdziałano poza odbudową kamienicy Celejowskiej. Toteż ówczesny Wojewódzki Konserwator Zabytków kierował do władz i społeczeństwa apele o ratowanie tego uroczego miasteczka przed ostateczną ruiną.

Wybuch wojny w 1939 r. oraz okupacja hitlerowska przyniosły miastu nowe straty, m.in. Niemcy zarządzili rozbiórkę części kamienic w Rynku, inne uległy spaleniu w czasie działań wojennych...

„Kazimierz nad Wisłą” (folder reklamowy) zachwalający walory turystyczne Kazimierza Dolnego nad Wisłą. W tekście 5 fotografii oraz schematyczny plan miasta

- Polecam!