Dira necessitas (Антология научной фантастики) [АЛМА-ПРЕСС, 1988]

Tytuł: Dira necessitas (Antologia SF).

Autor: wybór i redakcja Andrzej SZATKOWSKI, ilustracje Andrzej BILEWICZ i Janusz GUTOWSKI oraz patrz opis.

Wydawca: Studencka Oficyna Wydawnicza ZSP „ALMA-PRESS”, Warszawa 1988, wydanie I. 266 stron, rysunki w tekście, oprawa miękka, format 14,5x20,5 cm.

Stan dobry - ogólne podniszczenie okładki oraz środka – poza tym stan OK.

„Dira necessitas (Antologia SF)” –

„Czasem pisarze SF korzystają po prostu z możliwości wypełniania roli, której nie wypełnia literatura współczesna...” [Janusz ZAJDEL]

Antologia ta w sposób znaczny różni się od poprzedniej — „Roku 1984”, książki — którą pragnąłem zrealizować większość narastających przez kilka lat ambicji Polskiego Stowarzyszenia Miłośników Fantastyki stania się prawdziwym mecenasem i promotorem polskiej najmłodszej twórczości na polu fantastyki.

„Dira Necessitas” (Rok 1985) ma już nieco inne cele do spełnienia. Prezentuje opowiadania autorów, którzy swoje miejsce w polskiej fantastyce już odnaleźli, i zajmują w niej mocne pozycje. Łączy je wspólna cecha — wyszły spod piór autorów, których twórczość w ostatnich latach jest szczególnie uważnie obserwowana. To wśród nich należy szukać następców Stanisława LEMA i Janusza A. ZAJDLA. Stanowią przecież w tej chwili praktycznie całą (zabrakło jedynie Rafała A. Ziemkiewicza i Andrzeja Drzewińskiego) polską czołówkę twórców krótkich form literackich, tak popularnej od lat fantastyki. Fantastyki szybko ewoluującej, poszukującej, dziedziny twórczości rozumianej i odbieranej bardzo szeroko. Nie tylko przez czytelników, lecz również i przez krytyków, znawców przedmiotu, którzy wręcz dopatrują się w niej przyszłości literatury w ogóle.

W antologii znalazły się również opowiadania ewidentnie promocyjne: „Most nad Altemarą” Grzegorza DRUKARCZYKA i „Dira Necessitas” Jacka INGLOTA. Pozwalają one zachować ciągłość tej książki z „Rokiem 1984” — antologią ubiegłoroczną. Za kontynuację należy również traktować część eseistyczną tomu. Zawiera ona trzy, skrajnie różne w charakterze i formie teksty. Znany podróżnik i żeglarz, Andrzej Urbańczyk opowiada o przeplataniu się rzeczywistości z fantazją na pokładzie maleńkiego jachtu „NORD IV.”. którym opłynął samotnie dookoła kulę ziemską. Maciej PAROWSKI w prosty, rzetelny sposób omawia filmy SF, które gościły na naszych ekranach w 1985 roku. A więc znalazło się w naszej książce miejsce dla tej dziedziny sztuki i twórczości fantastycznej, dla której zabrakło miejsca w edycji poprzedniej. Ze względu na chęć stałego prezentowania na kartach naszej corocznej (oby!) antologii tekstów tzw. fanowskich, czytelnicy i tym razem taki w niej znajdą. Artykuł „Trzy problemy FANDOMU polskiego” zaczerpnięty został z numeru 1/2 (1985) biuletynu PSMF „SFERA” i ze względu na szeroki zakres tematów w nim poruszonych zasługuje na przeczytanie i zapoznanie się w ten sposób z problemami ruchu miłośników fantastyki w naszym kraju.

Antologia prezentuje próbki twórczości dwóch laureatów honorowej nagrody PSMF „Złotej Sepulki”. Są nimi Jerzy GRUNDKOWSKI i Piotr ŁUKASZEWSKI. O ile osoba Jerzego GRUNDKOWSKIEGO jest już miłośnikom fantastyki dobrze znana z wcześniejszych dokonań literackich, o tyle Piotr ŁUKASZEWSKI jest postacią w polskiej SF całkowicie nową. Zadebiutował swoimi pracami na łamach „FANTASTYKI” w 1985 roku i w bardzo krótkim czasie zyskał szerokie uznanie. Prezentuję cykl 10. prac Piotra. Nie są one związane z jakimkolwiek tekstem w antologii. Cykl ten sam w sobie stanowi pewną całość i jest formą wypowiedzi twórcy na kartach naszej książki. Podobnie jak Robert HORNIK z „Roku 1984”, Piotr należy do najmłodszego pokolenia grafików (amatorów!), dla których fantastyka stanowi inspirację.

Tytuł „Dira Necessitas” — okrutna konieczność — może być interpretowana trojako. W połączeniu z mottem do wstępu daje temat do przemyśleń i dyskusji. W powiązaniu z najważniejszym, lecz niestety najtragiczniejszym dla polskiej SF wydarzeniem roku 1985 — śmiercią Janusza A. ZAJDLA — stawia przed nami obowiązek poszukiwania następcy, który dla dobra przyszłości tego gatunku zasiądzie na tronie polskiej fantastyki. Trzecia interpretacja jest najprostsza. Tytuł antologii zaczerpnięty został z opowiadania debiutanta Janusza INGLOTA.

A Ty czytelniku, jeśli chcesz być z polską fantastyką na bieżąco, musisz ten tom kupić i przeczytać. To po prostu — dira necessitas. [Andrzej SZATKOWSKI]

Spis treści:

Część I:

• 1. Wiktor ŻWIKIEWICZ - Suweren motyw falliczny;
• 2. Jerzy GRUNDKOWSKI - Wyznanie BEPSOSSA króla;
• 3. Andrzej Zimniak - Rzeźbiarze o poranku;
• 4. Marek BARANIECKI - Gwiezdny kupiec;
• 5. Krzysztof KOCHAŃSKI - Nazywam się MAGEOT;
• 6. Jan MASZCZYSZYN - Spokój przeklętych myśli;
• 7. Jacek PIEKARA - VERGOR z białego zakonu;
• 8. Grzegorz DRUKARCZYK - Most nad Altmarą;
• 9. Jacek INGOLT - Dira Necessitas;

Część II:

• 1. Andrzej URBAŃCZYK - Fantazja rzeczywistością;
• 2. Maciej PAROWSKI - (kino fantastyczne problemy AD 1985);
• Andrzej SZATKOWSKI - Trzy problemy FANDOMU polskiego;
• 4. Nagrody 1985 roku.

- Polecam!