С кастрюлей и анекдотом сквозь века Барбара ГОЛУБ

Tytuł: Z rondlem i anegdotą przez wieki, seria wydawnicza - „Oferta dla Każdego”.

Autor: Barbara HOŁUB.

Wydawca: Wydawnictwo „PRZYJACIÓLKA” Spółka z o.o., Warszawa 1993. 160 stron, rysunki (ozdobniki) w tekście, oprawa miękka lakierowana, format 16,5x23,5 cm.

Stan dobry - ogólne podniszczenie i zabrudzenia okładki oraz środka – poza tym stan OK.

„Z rondlem i anegdotą przez wieki” - Tylko z tej książki dowiesz się

• Skąd się wzięły ognie bengalskie;
• Co jadał JAGIEŁŁO, w czym gustowała JADWIGA;
• Co jadło się na weselu u POTOCKIEGO;
• Kiedy Zapust zastąpił COMBERA;
• Jak księżniczka DOBRAWA zachęcała MIESZKA do gorliwości chrześcijańskiej;
• Czym się różni śmigus od dyngusa;
• Co SUŁKOWSKI doradzał królowi.

Tylko w tej książce znajdziesz ponad 400 przepisów, wybranych — w większości — ze starych książek kucharskich, kalendarzy i poradników

• porady dotyczące stołu i tego, co na stole: wigilijnym, świątecznym, karnawałowym, weselnym, „ostatkowym”, „postnym”, wielkanocnym, urodzinowym, imieninowym.

„Z rondlem i anegdotą przez wieki”. Od Autorki - Nie ukrywam, że jako osoba od lat zajmująca się propagowaniem zdrowej żywności i zdrowej kuchni — z oporami sięgałam po przepisy ze starych książek kucharskich, poradników doskonałej gospodyni i sparciałych kalendarzy. Wiedziałam przecież, że dawna kuchnia polska do zdrowych nie należała: „stała” zawiesistymi sosami, preferowała masło i wszelkie inne tłustości. Podzieliłam się moimi rozterkami z Szymonem KOBYLIŃSKIM. A on, wytrawny smakosz i zaprzysięgły miłośnik staropolskiej kuchni, na to:

— „Moja droga, nie ma kuchni i zdrowej, i smacznej. Jak smaczna, to niezdrowa! Albo — albo. Coś za coś, nic za darmo!”. Wciąż pełna rozterek pocieszyłam się w końcu myślą, ze mam pisać przecież o świętach i kuchni odświętnej. Jeśli więc nawet kilka razy w roku zjemy bardziej tłusto i zawiesiście — zdrowie nasze z tego powodu nie legnie w gruzach. A wykorzystując te przepisy w zwyczajnej, codziennej kuchni można przecież zastosować tzw. zamienniki: do smażenia użyć — zamiast smalcu czy masła — zdrowszego oleju, zamiast zawiesistej, tłustej śmietany — chudej „mizeroty”.

Nawet przy zachowaniu daleko idącej rezerwy wobec tradycyjnej kuchni polskiej — warto, sądzę, przypomnieć dawną kuchnię i dawny stół. Widzę potrzebę tego przypomnienia, bo obecnie nawet przy świątecznym stole ucztowanie zostało sprowadzone już tylko do jedzenia. Gdyby nie kalendarz i pora dnia, trudno byłoby odróżnić wigilijną kolację od wielkanocnego śniadania, wesele u Malinowskich od chrzcin u Kowalskich. Zachowały się bowiem zaledwie żałosne resztki dawnej, bogatej obrzędowości i obyczajowości. Ale i ta okaleczona obrzędowość, dobór takich, a nie innych dań czy przypraw — dla większości biesiadników jest już zupełnie nieczytelna. Dlaczego na wielkanocnym stole muszą być jajka? Dlaczego obyczaj każę podawać wędliny z czosnkiem? Skąd się wywodzą i po co przychodzą kolędnicy? Dlaczego nowożeńców wita się Chlebem i solą?... Wiemy, że wszystko miało jakieś znaczenie, sens, wymowę. Ale jaką? Tego już się tylko domyślamy.

Książką tą chciałabym więc pomóc w odczytaniu sygnałów docierających do nas z przeszłości, przypomnieć kuchnię, którą stworzył naród o bogatej kulturze. Pragnę przywołać świat, w którym właśnie przy stole nawiązywały się i utrwalały więzi międzyludzkie. przypomnieć stół, przy którym zasiadano, aby być bliżej siebie, wspólnie bawić się, weselić, cieszyć życiem.

Widzę taką potrzebę właśnie dlatego, że żyjemy stłoczeni w betonowych klatkach. Przeraźliwie samotni, bez przyjaciół i znajomych. Bez karnawałów i adwentów, postów i ostatków. Prowadzimy żywot niepański i niewłościański, żywot nijaki, bezbarwny, szary. Gdzieś po drodze zagubiliśmy odziedziczone po przodkach tradycje kuchni i tradycje stołu, zwyczaje i obyczaje, tradycje rodzinne i środowiskowe.

Nie spodziewam się zbyt wiele. Jeśli jednak uda mi się zainteresować Czytelnika, zwrócić uwagę na problem — cel osiągnę. Jeśli moimi opowieściami pomogę komuś przywołać zapach i nastrój tamtej kuchni, jej ciepło, smak babcinych potraw, zapad pieczonych ciast, aromat skwierczących na brytfannie mięs, przedświątecznej krzątaniny — uznam to za sukces. A w pełni będę usatysfakcjonowana, jeżeli choćby w najmniejszym stopniu przyczynię się do sanacji rodzinnego stołu.

Marzy mi się sytuacja, gdy każda polska rodzina bodaj raz w tygodniu zasiądzie w komplecie przy stole, gdy przynajmniej niedziela stanie się dniem niezwyczajnym, świątecznym. Niezwyczajnym również tym, co na stole i przy stole. Odrobina dodatkowego trudu, włożonego w staranniejsze przygotowanie niedzielnego posiłku, zadbanie o to, by potrawy miały nie tylko smak, lecz także wdzięk, a stół ładnie wyglądał — odpłaci nam się miłym nastrojem i pogodą domowników.

★

Poradnikową część książki poprzedzam w każdym rozdziale opisem sposobów przygotowania okazjonalnych stołów. Nie są to oczywiście sztywne zasady. Ważny jest właściwie tylko jeden wymóg: stół wigilijny powinien różnić się od wielkanocnego, weselny—od imieninowego.

I uwaga końcowa: nie jest to książka kucharska z pełnym zestawem potraw. Znalazły się tu jedynie przepisy na dania i potrawy zwyczajowo przypisane do poszczególnych uroczystości. Nie znaczy to oczywiście wcale, że tylko do nich. Wiele — poza typowymi, jak np. wigilijne śledzie czy wielkanocne mazurki — łatwo można przystosować do różnych okazji.

Spis treści – patrz foto.

- Polecam!