ЭДРЖЕЙОВ и окрестности, Б. ПАПРОЦКИЙ и Я. КУЧИНСКИЙ

Tytuł: JĘDRZEJÓW i okolice, seria wydawnicza – „Informator Turystyczny”.

Autor: B. PAPROCKI i J. KUCZYŃSKI, zdjęcia - wielu Autorów.

Wydawca: Krajowa Agencja Wydawnicza, Kraków 1976. 36 stron [w tym okładka], rysunki, zdjęcia, plany w tekście, oprawa miękka, format 16x15 cm.

Stan dobry - ogólne podniszczenie i zabrudzenia okładki oraz środka – poza tym stan OK.

„JĘDRZEJÓW i okolice” - Tradycje osadnicze JĘDRZEJOWA oraz jego okolicy sięgają odległych tysiącleci. Potwierdzeniem tego są liczne znaleziska archeologiczne: ślady setek dawnych osad i cmentarzysk, unikalne niejednokrotnie przedmioty, przywiezione do nas z odległych krain, jak choćby brązowe miecze i sztylet z VIII wieku p.n.e. znalezione w WOJCIECHOWICACH, czy liczne rzymskie srebrne denary, a zwłaszcza złoty aureus cesarza DIOKLECJANA z około 290 r. (rzadkość szczególnie na naszym terenie), odkryty w SKRONIOWIE.

Ilość osad wzrastała szybko w okresie wczesnego średniowiecza, czyli między połową VII a pierwszą ćwiercią XIII wieku. Powstała wówczas BRZEŹNICA (późniejszy JĘDRZEJÓW), należąca do możnego rodu GRYFITÓW. Sprzyjające położenie na ożywionym ówcześnie szlaku handlowym, biegnącym z KRAKOWA na RUŚ sprawiło, ze już w XII w. BRZEŹNICA była ruchliwą osadą targową, obsługującą macierzysty rolniczy obszar.

W 1140 r. dwaj członkowie rodu GRYFITÓW: biskup wrocławski JANIK (późniejszy arcybiskup gnieźnieński) i jego brat KLEMENS ufundowali w DBRZEŹNICY pierwszy w Polsce klasztor cystersów, sprowadzając w 1149 roku zakonników z opactwa w MORIMOND w Burgundii. Klasztor została bogato uposażony. Dano mu na własność BRZEŹNICĘ oraz szereg okolicznych miejscowości. Dalsze nadania monarchów i biskupów pomnażały zasoby klasztoru tak, iż niezadługo należał on do najmajętniejszych opactw w dawnej Polsce. Warto tu wspomnieć, że pod koniec swego życia przebywał w brzeźnickim klasztorze Wincenty KADŁUBEK, który porzuciwszy godności biskupie osiadł tam na stałe i zmarł w 1223 r.

Jemu przypisuje się poświęcenie w 1210 r. okazałej bazyliki romańskiej, wzniesionej na miejscu wcześniejszego kościoła GRYFITÓW. Mnisi francuscy przebywali w klasztorze do drugiej połowy XIII w.

Kiedy wieś BRZEŹNICA otrzymała nazwę JĘDRZEJÓW — dokładnie nie wiadomo, choć z pewnością nastąpiło to jeszcze w XII w. być może w 1153 r, jak głosi niesprawdzona tradycja. Przypuszczenie. ze nowa nazwa pochodzi od imienia jednego z OPATÓW lub od św. ANDRZEJA, nie znajduje naukowego potwierdzenia...

- Polecam!