Витольд ГОМБРОВИЧ Афоризмы, Мысли, Сентенции [2003]

Tytuł: Witold GOMBROWICZ Aforyzmy, Myśli, Sentencje.

Autor: Witold Gombrowicz, wybrał i opracował Joachim GLENSK.

Wydawca: Wydawnictwo ANTYK Marcin DYBOWSKI, Warszawa 2003 (?). 160+15 stron, oprawa miękka, format 14,5x20,5 cm.

Stan dobry - ogólne podniszczenie i zabrudzenia okładki oraz środka – poza tym stan OK.

„Witold GOMBROWICZ Aforyzmy, Myśli, Sentencje”. Wprowadzenie -

„Najdziksza myśl, raz wypowiedziana, cywilizuje się szybciej, niżby mogło się zdawać.” [Witold GOMBROWICZ: „Testament”. 66]

„Byłem niczym, więc mogłem pozwolić sobie na wszystko.” [Witold Gombrowicz, tamże. 75]

Skądże, Witold GOMBROWICZ nie był aforystą. Nie był nim przynajmniej w tym znaczeniu co Karol IRZYKOWSKI czy Kazimierz PRZERWA-TETMAJER, którzy wydawali własne zbiorki aforyzmów, ani w tym co Henryk SIENKIEWICZ, który nie mógł sobie odmówić przyjemności pozostawienia w rękopisach bodaj kilkudziesięciu sentencji, płacąc w ten sposób serwituty na rzecz powszechnej wówczas mody posługiwania się w towarzystwie błyskotliwymi paradoksami, ani nawet w tym rodzaju co Karol BUNSCH, decydujący się na opublikowanie swych myśli osobiście wydobytych z własnej twórczości prozatorskiej. Gombrowicz, pomimo niewątpliwego poczucia humoru, nawet swego rodzaju atencji dla Oskara WILDE'a, mimo ulegania wpływom (przede wszystkim warsztatowym, jak sam podkreślał z naciskiem) Fryderyka NIETZCHEGO, stronił od świadomego pisania aforyzmów czy sentencji. Na pytanie: dlaczego? — można by odpowiedzieć słowami wielbicielki twórczości Teodora Parnickiego, która zapytana czy w jego prozie znajdują się owe najmniejsze gatunki literackie, odparła z oburzeniem — On jest zbyt wybitnym pisarzem, by pisać aforyzmy Można i tak.

Oczywiście, fakt opublikowania przeze mnie kilka lat temu w dwu antologiach 38 aforyzmów wydobytych z twórczości tego wybitnego pisarza (w „Myślę, więc jestem”, Opole 1986 - 12, zaś we „Współczesnej aforystyce polskiej”, Łódź 1986 - 26; nota bene żadna myśl zresztą się nie powtarza!) jeszcze o niczym nie świadczy, tak jak zamieszczenie dwu cytatów Gombrowicza w zachodnio-niemieckiej antologii Lothara SCHMIEDTA pt. „Das grosse Handbuch geflugelter Definitionen” (Munchen 1971), wydobytych zresztą z I. tomu DZIENNIKA. W końcu w RFN GOMBROWICZ plasował się na drugim miejscu wśród polskich pisarzy, podczas gdy w NRD nie było jego nazwiska wśród pierwszej dziesiątki. Natomiast - co wcale nie zaskakuje - w obydwu państwach niemieckich zdecydowanie wyprzedzał wszystkich naszych współczesnych prozaików Stanisław LEM...

Spis treści - patrz foto.

- Polecam!