В кругу ламских легенд и мифов св. ГОДЗИНСКИЙ

Tytuł: W kręgu lamajskich legend i mitów.

Autor: Stanisław GODZIŃSKI.

Wydawca: Państwowe Wydawnictwo ISKRY, Warszawa 1981, wydanie I. 206 stron, zdjęcia we wklejkach, oprawa twarda tekturowa, format 12,5x20 cm.

Stan dobry - ogólne podniszczenie i zabrudzenia okładki oraz środka – poza tym stan OK.

„W kręgu lamajskich legend i mitów”. Wstęp - W drugiej połowie XVI wieku Mongolia wkroczyła w nowy etap rozwoju cywilizacyjnego. Kraj wyniszczony w poprzednim stuleciu wojnami między Mongołami zachodnimi (Ojratarni) i Mongołami wschodnimi, walkami pomiędzy poszczególnymi feudałami mongolskimi, a także wojnami z Chinami znalazł się u schyłku XV wieku pod panowaniem Dajan-chana, ostatniego władcy ogólnomongolskiego. Po jego śmierci (1543) tendencje odśrodkowe, które dawały o sobie znać w XIV i XV wieku; doprowadziły ostatecznie do rozpadu kraju na kilka niezależnych księstw. Postępującemu rozdrobnieniu dzielnicowemu nie towarzyszył, przynajmniej na samym początku, upadek kultury, gdyż szczęśliwym zbiegiem okoliczności właśnie pod koniec XVI wieku Mongolia znalazła się w kręgu oddziaływania lamaizmu. LAMAIZM - tybetańska odmiana buddyzmu - szybko się upowszechniał w Mongolii, niosąc z sobą nie tylko nową religię, lecz także przebogaty zespół nauk (filozofia, matematyka, logika, językoznawstwo, poetyka, medycyna, astronomia i in.) i umiejętności. Mongolia, która w XV wieku przeżywała swoje saeculum obscurum, zaczęła się budzić do nowego życia. Pogrążony w ciemnocie i analfabetyzmie kraj wkraczał w trwający ponad dwa wieki okres „odrodzenia buddyjskiego”. Rozwinęła się bogata literatura, przede wszystkim buddyjska literatura przekładowa. Nie brakowało jednak i dzieł oryginalnych, zwłaszcza w zakresie historiografii. Żarliwość religijna i wyzwolona przez nią pracowitość i zapał znajdują ukoronowanie w przekładzie na język mongolski i w edycji sposobem drewnianych klocków drukarskich 108-tomowego tybetańskiego „Kanonu buddyjskiego”, czyli „KANDŹURU” oraz 226-tomowego „TANDŹURU” stanowiącego komentarz do „KANDŹURU”. Przekład i wydanie po mongolsko buddyjskiego „Pisma Świętego” było dziełem ogromnym, jeśli się zważy, że pekińska edycja „KANDŹURU” z 1720 roku wymagała wcześniejszego przygotowania ponad 41500 dwustronnie rytych klocków drewnianych, a wykonanie jednego takiego klocka zajmuje wykwalifikowanemu snycerzowi od siedmiu do dziesięciu dni. Prace nad tekstami buddyjskimi nie tylko wpłynęły na niespotykany dotychczas w dziejach Mongołów wzrost zainteresowania kulturą duchową, lecz także doprowadziły do wielkiego wzbogacenia się języka mongolskiego o nowe pojęcia oraz do wytworzenia się języka literackiego tekstów buddyjskich, zwanego klasycznym językiem mongolskim. Bujnemu rozwojowi literatury w zreformowanym alfabecie ujgonkim towarzyszył rozwój sztuki (malarstwa i rzeźby), rzemiosła i architektury. Zanim jednak kraj wkroczył w wiek „odrodzenia buddyjskiego” musiało dojść do pierwszego kontaktu między Dalajlamą III bSod-nams-rgja-me'ą (1543-1532), a wnukiem Dajan-chana, panującym w Mongolii południowej Altan-chanem tumedzkim (1507-1522). bSod-nams-rgja-me'o, opat największego klasztoru tybetańskiego Bras-spungsu koło Lhasy, należał do sekty dGe-Iugs-pa („Wzór cnoty”), której duchowym przywódcą i założycielem był wybitny reformator buddyzmu tybetańskiego Cong-k'a-pa (1357-1419). Sekta ta, znana w literaturze europejskiej pod nazwą „Żółte Czapki”, zajęła na przełomie XV i XVI wieku dominującą pozycję w tybetańskim życiu religijnym, przekształcając się z czasem w siłę polityczno-religijną...

Spis treści - patrz foto.

- Polecam!