ДАФО, Дэниел - Дела Робинзона Крузо [1986]

Tytuł: Przypadki Robinsona Kruzoe.

Autor: Daniel Defoe, przekład Józefa Birkenmajera [Tom I], Tom II - przekład anonimowy z XIX w.

Wydawca: Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1986, wydanie VII. 447 stron, oprawa miękka, format 14,5x20,5 cm.

Stan dobry - ogólne podniszczenie i zabrudzenia okładki oraz środka (podpis własnościowy na stronie przedtytułowej) - poza tym OK.

Daniel Defoe (1660—1731), jeden z twórców nowożytnej powieści realistycznej, urodził się w Londynie jako syn rzeźnika i handlarza świec łojowych Jamesa Foe («De» dodał sobie do nazwiska dopiero w wieku czterdziestu paru lat). Życie miał niezwykle czynne i burzliwe: był klerykiem, kupcem detalicznym i hurtowym, fabrykantem dachówek, dziennikarzem i wydawcą liberalnego pisma «Review» (zapełniał je niemal całkowicie własnymi artykułami trzy razy tygodniowo przez prawie dziesięć lat); był buntownikiem i był płatnym pamflecistą oraz agentem rządowym. Handlował pończochami, wełną, ostrygami i płótnem, bankrutował i ukrywał się przed wierzycielami, zjeździł Anglię, Szkocję i znaczną część kontynentu, dwukrotnie siedział w więzieniu za zuchwałe pamflety religijne i polityczne. Przez całe życie pozostał wigiem i innowiercą i do końca występował przeciw nietolerancji, nie przeszkodziło mu to jednak służyć ciętym piórem czterem kolejnym panującym i propagować ich sprzeczne racje.

Pozostawił po sobie ponoć grubo ponad czterysta książek i broszur, po większej części anonimowych. Były wśród nich pamflety i traktaty polityczne, religijne, ekonomiczne, kryminologiczne i moralizatorskie, dzieła historyczne i biograficzne, rozprawy o zjawiskach nadprzyrodzonych. Jednakże dziś znany jest głównie jako autor siedmiu powieści napisanych w latach 1719—1724, kiedy już miał sześćdziesiątkę. Cechuje je wszystkie na poły dokumentalny charakter, sensacyjna fabuła, luźna forma pamiętnika, relacji podróżniczej czy kroniki obyczajowo-kryminalnej oraz mniej czy bardziej jawne przesłanie moralne. Oprócz «Przypadków Robinsona Kruzoe» jeszcze cztery spośród powieści DEFOEgo dostępne są po polsku: «Dole i niedole sławnej Moll Flanders» (Czytelnik 1951), «Roxana, czyli szczęśliwa kochanka» (Czytelnik 1954), «Dziennik roku zarazy» (PIW 1959) oraz «Przygody kapitana Singletona» (Wyd. Morskie 1974). «Przypadki Robinsona Kruzoe» (pierwsze polskie tłumaczenie z francuskiego ukazało się już w roku 1769, ale pełny przekład dopiero w 1953) oparte są na prawdziwej historii marynarza okrętu kaperskiego, Aleksandra SELKIRKA, który popadłszy w konflikt ze swoim kapitanem pozwolił się dobrowolnie wysadzić na bezludnej wyspie archipelagu Juan Fernandez u wybrzeży Chile i przeżył na niej ponad cztery lata. Defoe korzystał z sensacyjnych relacji zarówno uratowanego rozbitka, jak i jego wybawicieli, jednakże kazał swojemu bohaterowi spędzić na bezludnej wyspie aż dwadzieścia cztery lata i następnie jeszcze raz na nią powrócić, a dramatyczny opis jego zmagań z naturą i przeciwnościami nasycił tak sugestywnie realiami, że fikcyjny pamiętnik stał się prawdziwszy od autentycznych wspomnień szkockiego marynarza. Siła narracyjna powieści, połączona z jej zaraźliwą wiarą w potęgę rozumu i cnoty, wytrwałości, zaradności i energii, sprawiła, że od dwu i pół wieku «Przypadki Robinsona Kruzoe» pozostają ulubioną lekturą coraz to nowych pokoleń czytelników.

„Przypadki Robinsona Kruzoe. Tom I.” to najbardziej znana i kojarzona część powieści. W niej Czytelnik znajdzie opis młodzieńczych przypadków życia Robinsona, poprzez tragiczną w skutki katastrofą okrętu, którym jako kupiec podróżował oraz dwudziestoczteroletnim pobytem na wyspie na Morzu Karaibskim a zakończonych ratunkiem i i opuszczeniem wyspy.

„Przypadki Robinsona Kruzoe. Tom II.” – to losy Robinsona w Anglii i nowe przygody – tym razem wyprawa do nieznanej Azji – przez Indie, Chiny, Mongolię i azjatycką część Rosji wiedzie szlak wyprawy Robinsona i jego kompanów. Szczęśliwym powrotem do Anglii – Robinson kończy są długą pełną przygód opowieść.

- Polecam!