Краткое изложение истории польской политической системы. Том I. Корона

Tytuł: Historya Ustroju Polski w zarysie. Tom I. Korona.

Autor: Stanisław Kutrzeba.

Wydawca: Nakładem Księgarni Polskiej Bernarda Połanieckiego we Lwowie, Lwów i Warszawa 1925, wydanie VI (na nowo opracowane). IX+320 stron, oprawa twarda (introligatorska z epoki), format 15x19 cm.

Stan dobry - ogólne podniszczenie i zabrudzenia okładki oraz środka (podkreślenia i zaznaczenia w tekście [niewiele]) – poza tym stan OK.

Przedmowa do pierwszego wydania - Brak podręcznika, któryby przedstawiał historię ustroju państwa polskiego, daje się odczuć oddawna. Nie mogą już dziś wystarczyć ani prace Lengnicha i Skrzetuskiego, pisane jeszcze za czasów bytu państwa polskiego, ani też dzieła Handtkiego, Hoffmana i Huppego, wcześniejsze od długiego szeregu rozpraw i monografij, które rozjaśniły w ostatnich dziesiątkach lat tak znakomicie te dzieje. Z podręczników historii polskiej ostatni, który w pełnej mierze uwzględniał także i rozwój wewnętrzny państwa - „Dzieje Polski w zarysie” prof. Dobrzyńskiego - oddawna już jest wyczerpany, a pisany był lat temu dwadzieścia kilka. Inne zaś, późniejsze, bądź kwestie ustroju traktują tylko ubocznie, niewyczerpująco, bądź też - o ile więcej poświęcają im miejsca - to przecież dają raczej tylko zbiór wiadomości z tego zakresu, niż pogląd na warunki i stopnie rozwoju. Iż pomimo tego braku dotąd nauka polska nie zdobyła się na całokształt historii ustroju, przyczyn tego szukać należy w bardzo znacznych trudnościach. Podręcznik musi opierać sie na pracach przygotowawczych, monograficznych; a choć tych prac jest już ilość bardzo znaczna, i to często doskonałych, to przecież jeszcze niema opracowania szeregu kwestyj pierwszorzędnej wagi, a nawet w najważniejszych poglądach (np. na genezę ustroju społecznego) niema teorji, któraby ogólnie była przyjęta. Z trudności dobrze zdawałem sobie sprawę, zabierając się do ogłoszenia tego krótkiego zarysu. Że mimo nich przecież tej roboty nie zaprzestałem, niech usprawiedliwieniem będzie wielka potrzeba takiego zarysu, tak silnie dająca się odczuć, a kto wie, jak jeszcze długo trzebaby czekać, nim badania monograficznie ogarną wszystkie, niejasne dotąd kwestie. Może moja próba zachęci innych, więcej powołanych odemnie, do Ponownego opracowania przedmiotu, do naprawienia tych błędów, która znajdują się w mej pracy. W przedstawieniu rzeczy kierowałem się dwoma względami: by dać całość równomierną, i by, o ile można, przedstawić tylko to, co już dziś w nauce zostało uznane i przyjęte. By dopiąć pierwszego z tych celów, przerobiłem i opracowałem źródłowo wszystkie te kwestie, które dotąd nie są dostatecznie zbadane. Oczywiście podałem z tych badań tylko rezultaty. By jak najmniej być zmuszonym podawać kwestie dotąd niedostatecznie opracowane, starałem się skreślić tylko główne zarysy, jak najkrócej. Stąd ten tak niewielki rozmiar książki w stosunku do wielkości przedmiotu. Mimo to cały szereg poglądów, często zasadniczego znaczenia, jest moją wyłączną własnością; było to jednak rzeczą nieuniknioną. Historia ustroju nie może być zlepkiem wiadomości, musi przedstawiać rozwój życia i jego form, musi ten rozwój tłumaczyć. Starałem się według sił uzupełnić dotkliwą lukę, jaką pod tym względem przedstawia nasza literatura historyczna. Nie rzeczą moją oceniać, o ile spełniłem zadanie. [AUTOR, Kraków, w marcu 1905 r.]

Przedmowa do szóstego wydania - Przystępując do nowego, szóstego z rzędu wydania tomu I. Historii ustroju Polski, po upływie lat prawie dwudziestu od chwili, gdy się ukazało po raz pierwszy, zdecydowałem się poddać książkę gruntownemu przerobieniu. Napisałem ją omal całą na nowo. Pod względem zasadniczego ujęcia poglądy moje nie uległy zmianie; oczywiście niejedno w szczegółach można i trzeba było zmienić ze względu na wyniki prac monograficznych, oraz własne studia i obserwacje. Przedewszystkiem jednak starałem się zużytkować wieloletnie doświadczenie pedagogiczne, by lepiej dostosować przedstawienie przedmiotu do potrzeb i umysłowości młodzieży, która z tej książki czerpać będzie naukę o rozwoju państwowości dawnej Rzeczypospolitej Polskiej. [AUTOR, Kraków, 1. stycznia 1925 r.].

Spis rozdziałów - patrz foto.

- Polecam!