АРХЕОЗООЛОГИЯ МЛЕКОПИТАЮЩИХ Алиция Ласота - Moskalewska NOWA

ARCHEOZOOLOGIA

SSAKI

Alicja Lasota - Moskalewska

Stan książki: NOWA

Wydawnictwo: WUW

Stron: 322

Format B5

Z okładki:

Archeozoologia jest nauką interdyscyplinarną, ściśle związaną z archeologią. Zajmuje się odtwarzaniem kontaktów człowieka ze zwierzętami w pradziejach i w czasach historycznych, a tym samym istotnie przyczynia się do poszerzenia naszej wiedzy o gospodarce, kulturze i życiu codziennym ludzi od paleolitu po czasy nowożytne. Pierwszy w Polsce podręcznik poświęcony archeozoologii ukazał się przed ponad dziesięcioma laty. W obecnej edycji został on znacząco rozbudowany, uzupełniony i zaktualizowany oraz wzbogacony 0 rozdział dotyczący badań genetycznych, dostarczających istotnych danych na temat pokrewieństwa różnych form ssaków, a tym samym procesu ich udomowienia i rozprzestrzeniania się wraz z człowiekiem. W ostatnim okresie do archeozoologii wkroczyła ikonografia jako źródło badawcze, dlatego w podręczniku pojawił się również rozdział poświęcony metodom identyfikacji ssaków na ich przedstawieniach figuralnych.

Książka adresowana jest głównie do studentów archeologii, stanowiąc źródło wiedzy o rozwoju kulturowym człowieka, ale i do archeologów, wykorzystujących w swojej pracy analizy archeozoologiczne. Z pewnością sięgną po nią również paleontolodzy, mający często do czynienia ze szczątkami zwierzęcymi zgromadzonymi za sprawą człowieka paleolitycznego, a także anatomowie zwierząt, którzy na podstawie ich szczątków badają początki i historię hodowli lub przemiany morfologiczne poszczególnych odmian i gatunków. Zainteresuje także badaczy zajmujących się przedstawieniami figuralnymi zwierząt, znajdą w niej bowiem opisy cech morfologicznych oraz ryciny ssaków najczęściej spotykanych w sztuce paleolitycznej i starożytnej.

Prof. dr hab. Alicja Lasota-Moskalewska jest nauczycielem akademickim w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego. Stworzyła pierwszy w Polsce program nauczania archeozoologii, jest promotorem wielu prac magisterskich i doktorskich. Jest zarazem autorką kilku książek poświęconych metodologii archeozoologii i historii udomowienia zwierząt.

Spis treści:

PRZEDMOWA7

I. ZAKRES I HISTORIA ARCHEOZOOLOGII.11

II. SZCZĄTKI I ICH CHARAKTERYSTYKA..13

1. Typy szczątków13

1.1. Szczątki pokonsumpcyjne. 13

1.2. Szczątki zwierząt ofiarnych 18

1.3. Wyroby z surowca pochodzenia zwierzęcego 27

2. Miejsca występowania szczątków 51

3. Stan zachowania szczątków 55

4. Eksploracja szczątków zwierzęcych.. 58

III. METODY BADAWCZE60

1. Identyfikacja zoologiczna makro- i mikroskopowa60

1.1. Identyfikacja makroskopowa61

1.2. Identyfikacja mikroskopowa.. 112

2. Identyfikacja anatomiczna.. 117

3. Określanie wieku. 132

4. Określanie sezonu 145

5. Osteometria. 147

6. Określanie płci.. 163

7. Obliczanie wysokości w kłębie 170

8. Określanie typu morfologicznego.. 170

9. Ocena zmian patologicznych. 179

10. Ocena śladów na kościach..186

11. Analiza kopalnego DNA (aDNA) - Henryk Witas..201

IV. ILOŚCIOWA OCENA SZCZĄTKÓW214

1. Globalna liczba szczątków..214

2. Liczba osobników.217

3. Najmniejsza liczba osobników (MINLO). 218

4. Metoda wagowa. 219

5. Analizy porównawcze. 221

V. METODY INTERPRETACJI 226

1. Skład gatunkowy. 226

2. Skład anatomiczny 233

3. Ocena morfologii. 241

4. Analiza wieku 250

5. Analiza płci. 255

VI. WARTOŚĆ ŹRÓDŁOWA SZCZĄTKÓW ZWIERZĘCYCH 258

VII. IDENTYFIKACJA SSAKÓW NA PRZEDSTAWIENIACH FIGURALNYCH.. 263

1. Przedstawienia figuralne zwierząt w archeologii.. 263

2. Podstawowe cechy hirudina morfologiczne wartościowe w identyfikacji ssaków. . . 268

3. Odróżnianie form udomowionych od ich dzikich przodków.. 271

4. Charakterystyka morfologiczna wybranych rodzin. 273

4.1. Rodzina koniowate (Equidae) 274

4.2. Rodzina krętorogie (Bovidae). Znane też pod nazwami wolowate i pustorogie 275

4.3. Rodzina jeleniowate (Cervidae).. 281

4.4. Rodzina świniowate (Suidae) 282

4.5. Rodzina wielbłądowate (Camelidae) 283

4.6. Rodzina nosorożce (Rhinoceridae). 285

4.7. Rodzina słonie (Elephantidae) 285

4.8. Rodzina niedźwiedziowate (Ursidae) 286

4.9. Rodzina psowate (Canidae). 287

4.10. Rodzina łaszowate (Viverridae) 288

4.11. Rodzina hieny (Hyanidae).. 289

4.12. Rodzina łasicowate (Mustelidae).. 289

4.13. Rodzina kotowate (Felidae).. 290

4.14. Rodzina bobry (Castoridae).. 292

4.15. Rodzina zającowate (Leporidae).. 292

4.16. Rodzina lemurowate (Lemuridae). 293

4.17. Rodzina palczaki (Daubentoricidae). 294

4.18. Rodzina lori (Lorisidae). 294

4.19. Rodzina galago (Galagidae).. 294

4.20. Rodzina wyraki (Tarsiidae).. 294

4.21. Rodzina małpy wąskonose (Cercopithecidae).. 294

4.22. Rodzina gibony (Hylobatidae) 296

4.23. Rodzina małpy człekokształtne (Anthropomorpha).. 298

PODSTAWOWE PODRĘCZNIKI I KSIĄŻKI. 299

PIŚMIENNICTWO CYTOWANE 301

PIŚMIENNICTWO CYTOWANE DO ROZDZIAŁU 111.11.. 308

INDEKS. 311