Прошлые дела и размышления. Том I., Ал. ГЕРЦЕН

Tytuł: Rzeczy minione i rozmyślania. Tom I.

Autor: Aleksander Hercen, tłumaczyła Eleonora i Włodzimierz Słobodnikowie, wiersze Włodzimierz Słobodnik.

Wydawca: Wydawnictwo Książka i Wiedza, Warszawa 1951. 384 stron, oprawa twarda płócienna z tłoczeniem (portret autora), format 14,5x20,5 cm.

Stan dobry - ogólne podniszczenie i zabrudzenia okładki i środka – poza tym stan OK.

„Czcząc pamięć Hercena proletariat uczy się na jego przykładzie, jak wielkie znaczenie ma teoria rewolucyjna; uczy się rozumieć, że bezgraniczne oddanie rewolucji i zwrócenie się do ludu ze słowem rewolucyjnym nie idzie na marne nawet wówczas, gdy dziesiątki lat dzielą posiew od żniwa; uczy się oceniać rolę różnych klas w rosyjskiej i międzynarodowej rewolucji”. [W. I. Lenin - „Pamięci Hercena” (Dzieła, IV wyd. ros., t. 18, str. 15)].

O Aleksandrze Hercenie - Pierwszego listopada 1849 roku w pałacu Zimowym w Petersburgu między Mikołajem I a baronem Korfem, członkiem wszechwładnego Komitetu Cenzury, toczyła się w czasie obiadu rozmowa na temat Imperatorskiej Biblioteki Publicznej. Korf zaproponował, by Biblioteka Publiczna wymieniała książki z Biblioteką Paryską. Car sprzeciwił się: „Któż je tam będzie czytać? - Chyba tylko nasi zdrajcy i zbiegowie. A propos, teraz za granicą znowu znaleźli się dwaj oszuści, którzy piszą i intrygują przeciwko nam: niejaki Sazonow i znany Hercen..., który i tutaj pisywał pod pseudonimem „Iskander” - ten już był raz w naszych rękach i siedział - ale, grace a Mr. Żukowski, wykorzystali wstawiennictwo Saszy (następcy tronu), i oto wdzięczność za ułaskawienia.

O działalności Hercena za granicą donosił Mikołajowi ambasador rosyjski w Paryżu, Kisielew, w raportach z 1848 roku.

Car na jednym z raportów zamieścił decyzję: „Nałożyć areszt na jego majątek i rozkazać mu natychmiast wrócić”. Jak wiadomo, Hercen nie skorzystał z tego uprzejmego zaproszenia. W dwa lata później senat postanowił „pozbawić Hercena wszelkich praw do majątku i skazać na wieczną banicję”.

Odtąd przez cały prawie wiek XIX jedynym miejscem, gdzie stale wymieniano nazwisko Hercena oraz tytuły jego dzieł, był wydawany przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych „alfabetyczny katalog książek w języku rosyjskim, których sprzedaż i przedrukowywanie w Rosji zakazane jest”. Z rzadka tylko w wyniku niedopatrzenia cenzury udawało się w Rosji publikować utwory Hercena już to w całości, jak powieść pt. „Kto winowat?” w 1863 lub zbiór artykułów pt. „Razdumie w 1870”, już to we fragmentach na stronicach czasopism, we wspomnieniach T. Passek, w artykułach J. Niekrasowej czy na łamach „Niedieli”, gdzie w latach 1868-69 ukazały się anonimowo szkice Hercena Skuki-radi oraz wyjątki z ostatniego rozdziału „Było je i dumy” („Rzeczy minione i rozmyślania”). W latach sześćdziesiątych znane kółko studentów moskiewskich Zaiczniewskiego i Agriropulo drukowało nielegalnie niektóre książki i broszury Hercena sposobem litograficznym...

Spis rzeczy tomu pierwszego - patrz foto.

- Polecam!